2021 - Brainwash

© Chester Wade / Unsplash

Je kunt protesteren ook als je niet alle wijsheid in pacht hebt

23 december 2021

Ik heb geen recht van spreken, dacht schrijver Anne van den Dool lange tijd, als het om demonstreren ging. Telkens als mensen massaal de straat op gingen, kreeg twijfel bij haar de overhand. Maar afgelopen jaar kantelde haar blik: 'Door er niet te zijn', zo schrijft ze, 'kies ik meer de kant van de groep waarmee ik het oneens ben, dan de groep waarbij mijn hart ligt.'
Schrijver Chris Keulemans: Nederland is de gastvrijheid verleerd

16 december 2021

Gastvrijheid is als lucht en water, volgens schrijver Chris Keulemans. Een eerste levensbehoefte. Zonder gastvrijheid overleven we een lange tocht niet en is het leven een stuk saaier. In zijn boek Gastvrijheid neemt hij de lezer mee op reis en onderzoekt hij wat het betekent om te delen wat je hebt en je echt open te stellen voor een ander. Als mens, maar ook als culturele organisatie en als land.
Journalist Naeeda Aurangzeb: 'Racisme stopt bij mijn voordeur, maar seksisme stapt bij mij in bed'

29 oktober 2021

'Hé, lekker ding', roept een onbekende man in het Vondelpark in Amsterdam naar radio- en televisiemaker Naeeda Aurangzeb. Ze negeert hem en loopt door. 'Ga je mij negeren? Chagrijnig rotwijf.' De meeste vrouwen zal het bekend voorkomen, de scène die Aurangzeb optekende in haar nieuwste boek 365 dagen vrouw. Nadat ze in 365 dagen Nederlander over racisme schreef, is nu seksisme aan de beurt. 'Racisme stopt bij mijn voordeur, maar seksisme stapt bij mij in bed.' Komend weekend staat ze op het Brainwash Festival.
Misbruik in de sport is eigen aan het systeem

27 oktober 2021

Als kind keek ik graag naar turnen op tv. Ik kom uit een sportfamilie en sporttelevisie was een verplichting waar ik niet onderuit kon. Turnen was zo'n beetje het enige dat ik niet met totale verveling en afkeer keek. In de jaren 80 domineerden de meisjes uit communistische landen. Oneerlijk, mopperde mijn vader dan. Die meisjes werden gedwongen tot een oneigenlijk trainingsregime waarmee 'wij' niet konden concurreren. Alsof topsport in Nederland een vrije keuze is.
Onmisbaar en toch arm en onzichtbaar: de werkende klasse raakt op achterstand

1 oktober 2021

Ze zijn onmisbaar en tegelijkertijd onzichtbaar: de werkende klasse die onze samenleving draaiende houdt. Ze zorgen voor onze kinderen, onze gezondheid en onze leefruimtes, maar zelf worden zij vergeten, onderbetaald, eerder ziek, en gaan ze eerder dood. Vuilnisman Marco Groenewoud en schoonmaker Khadija Tahiri-Hyati zetten zich in voor verandering, voor zichzelf en anderen. Tahiri-Hyati: 'Ik ken geen enkele collega die tot de laatste dag voor het pensioen gewerkt heeft. Tegen die tijd zijn ze ziek of overleden.'
Het beperken van grondrechten kan goede redenen hebben

2 september 2021

Wat betekent de vrijheid om te gaan en staan waar je wilt, als daarmee de bescherming van het menselijk leven in gevaar komt? Tijdens de coronacrisis ging het doorlopend over grondrechten. Ze kwamen onder druk te staan en kwamen met elkaar in botsing. 'Maar als je al die grondrechten altijd ten volle wilt beschermen, functioneert niets meer', waarschuwt rechtswetenschapper Ingrid Leijten.
Het is tijd voor een hernieuwd gesprek over Nederlands-Indië

13 augustus 2021

Het is tijd voor een hernieuwd gesprek over Nederlands-Indië, stelt schrijver Anne van den Dool. Want van geschiedenislessen op basis- en middelbare school, tot de Canon van Nederland: nergens wordt recht gedaan aan de koloniale geschiedenis van het huidige Indonesië en de rol die Nederland daarin speelde.
De herdenking van slavernij heeft in Nederland nog een lange weg te gaan

1 juli 2021

Als land en samenleving zijn we mede gevormd door ons koloniaal verleden. Hoe gaan we daarmee om? Vandaag is het Keti Koti, en spreken we met theatermaker Ira Kip over inclusief herdenken en de lange weg van bewustwording die Nederland nog te gaan heeft. Ook raadt ze het boek Wit Huiswerk aan, dat je kunt winnen via de Vriendenactie van HUMAN.
Hoe we in gesprek kunnen blijven met complotdenkers

24 juni 2021

Ineens gaat het heel snel. Veel mensen hebben de eerste prik al gehad, of in ieder geval een afspraak staan. Dit weekend gaat de samenleving grotendeels van het slot, zelfs de clubs mogen al open. Terwijl ik mijn herwonnen vrijheid vier, is er ook een groep die zich verder terugtrekt. De 'wakkere' burger maakt plannen voor een parallelle samenleving – terwijl we ze juist terug bij de kudde zouden moeten halen.
Als biseksueel hou je van haar én van hem én van hen

18 juni 2021

Ik weet nog goed wat de eerste reactie was toen ik 'uit de kast kwam'. Ik was een jaar of 21, zat met een vriendin van de studentenvereniging op het terras van de Bagels & Beans, en vertelde haar dat ik niet alleen op jongens viel, maar ook op meisjes. Even was ze stil. Toen zei ze: 'O, chill man. Dus jij kunt gewoon letterlijk met iedereen naar bed.'
Is er in een cancelcultuur nog ruimte voor vergiffenis?

10 juni 2021

Is er nog ruimte voor vergiffenis, vraagt schrijver Anne van den Dool zich af, nu ook in Nederland de cancelcultuur gemeengoed is geworden? Waarom klappen we zo hard met de zweep richting degenen die die laatste trends gemist hebben, die toevallig niet de laatste opiniestukken in kwaliteitskranten hebben gelezen, aan wie een zich razendsnel ontspinnend debat onder een Instagram-post toevallig voorbij is gegaan?
Waarom LHBTQIA+ niet ingewikkeld is

26 mei 2021

Raven van Dorst heet voortaan Raven van Dorst. De popmuzikant maakte eerder het grote publiek bekend met de term intersekse als presentator van het BNNVARA-programma Geslacht!. Nu laat hen weten zich te identificeren als non-binair. Sommige mensen vinden dat lastig. Weer een nieuwe term, waarom moet het allemaal zo ingewikkeld?
Het onderwijs verbetert als liefde voor leren centraal staat

20 mei 2021

Hoe dichter je op een klaslokaal staat, hoe lager de waardering is. Het is één van de weeffouten in ons onderwijssysteem, volgens Iliass El Hadioui, onderwijssocioloog, verbonden aan de Erasmus Universiteit en de Vrije Universiteit en grondlegger van het professionaliseringsprogramma De Transformatieve School, dat op veertig scholen in stedelijke omgevingen loopt. We spraken hem over kansenongelijkheid, de revitalisering van de docent en de lessen van de HUMAN-serie Klassen. Ook raadt hij een boek aan dat je nu moet lezen.
Mentale gezondheid is een blinde vlek in Nederland

8 mei 2021

Terwijl er plan na plan wordt gepresenteerd om Nederland welvarender, duurzamer of geavanceerder te maken, blijft de aandacht voor mentale gezondheid achter. Het is een blinde vlek, constateert de Denktank Mentale Vooruitgang, die het onderwerp op de kaart wil zetten. Kees Kraaijeveld, directeur van De Argumentenfabriek, is een van hen: 'De helft van de Nederlanders heeft geen betekenisgevend doel in het leven. Dat kun je zien als een teken van de enorme mentale verwaarlozing in ons land.'
Tweederangsburger in Nederland: het lot van Marine en duizenden anderen

29 april 2021

Ze mag niet stemmen, niet vrij reizen, ze kan geen hypotheek afsluiten, en zelfs alcohol kopen gaat niet vanzelf. Marine* woont al 22 jaar in Nederland en heeft een verblijfsvergunning, maar ze krijgt geen paspoort. Haar droom om na haar rechtenstudie officier van justitie te worden, is daardoor onbereikbaar. 'Ik mag mijn hele leven in Nederland blijven, maar ik mag niet volledig meedoen aan de maatschappij.'
Hoe het gedwongen thuiswerken een digitale tussenschim van je maakt

22 april 2021

Afspraken die naadloos in elkaar overgaan, of digitale vergaderingen waarin je toch ook bezig bent met iets anders. Het zal je niet geheel onbekend in de oren klinken, na meer dan een jaar van gedwongen thuiswerken. Schrijver Anne van den Dool over de mens als digitale tussenschim.
Filosoof Tinneke Beeckman: juist in tijden van crisis moet je alert blijven op ontsporing van de macht

8 april 2021

We bevinden ons in een wereld in crisis, te midden van overheden die hun macht op uitzonderlijke wijze uitbreiden. Dan is het van belang om te weten hoe macht werkt en hoe haar te begrenzen. We spreken filosoof Tinneke Beeckman over macht en tegenmacht, vrijheid en burgerlijke ongehoorzaamheid, en verdeeldheid in de samenleving.
Deze sociaal advocaat verdedigde kwetsbare mensen, tot ze daardoor zelf ook niet meer rond kon komen

5 april 2021

Voor het grote geld kwam ze al nooit, maar dat ze vorig jaar als sociaal advocaat moest stoppen omdat ze er zelf geen normaal inkomen meer uit kon halen, was ronduit cru. Terwijl de vraag naar sociale rechtsbijstand groot was, kon ze geen advocaat vinden die het stokje van haar wilde overnemen. Gerritsen: 'Het is heel onaantrekkelijk om als advocaat in dat gat te springen. Nieuwe aanwas is er niet. Als het zo doorgaat is er straks niemand meer over.'
De strijd van Lale Gül zou door iedereen gesteund moeten worden

25 maart 2021

Het is tijd dat er eens mét vrouwen uit de moslimgemeenschap gesproken wordt over hun emancipatie, in plaats van dat er over hen gesproken wordt. Dat zegt vrouwenrechtenverdediger en directeur Femmes for Freedom (FFF) Shirin Musa naar aanleiding van de bedreigingen van schijfster Lale Gül: 'Onze strijd zou door iedereen gesteund moeten worden.'
Laten we straks feesten én tegelijk keihard werken aan een duurzamere wereld

8 maart 2021

Straks kunnen we hopelijk weer eindelijk weer naar een festival. Laten we dan niet alleen feesten, maar tegelijk ook experimenteren met een ander manier van leven. We moeten wel.