Brainwash Wrapped 2023

Drie keer Dirk De Wachter, veel onderwerpen over psychologie, mentale gezondheid en over hoe we omgaan met onze schaarse tijd. Dat zijn een paar zaken die opvallen als we kijken naar de tien meest gelezen artikelen, beluisterde podcasts en/of bekeken video's op Brainwash.nl in 2023.

Heel goed dat er steeds meer aandacht voor slaap en slaapproblemen is, volgens psychiater en somnoloog Alexander van Daele. Maar het moet wel de juiste aandacht zijn. "We zijn zo gefocust op acht uur slapen, dat die overtuiging dat kan leiden tot slaapproblemen."

Je weet zeker dat je Jezus Christus of Napoleon bent, dat je dood bent, of dat al je geliefden zijn vervangen door dubbelgangers, en niemand kan je ervan overtuigen dat dat niet zo is. Als je bevangen bent door wanen, voelt dat zó echt, dat je bizarre dingen ervaart als een onomstotelijke realiteit. In zijn boek 'De man die zijn hoofd verloor' vertelt psycholoog Douwe Draaisma de verhalen van mensen die met ‘wanhopige vindingrijkheid’ een logisch geheel proberen te maken van verontrustende ervaringen. 

Even scrollen en je bent een halfuur verder. Psycholoog Thijs Launspach ziet dat we massaal verslaafd zijn geraakt aan social media. Geen toeval, want de socials zijn ontworpen om je aandacht zo lang mogelijk vast te houden. En dat is slecht voor onze mentale gezondheid, want ze maken ons bozer, jaloerser en gefrustreerder, volgens Launspach. In zijn boek 'Asociale media' zoekt hij uit wat de consequenties zijn van onze verslaving voor onze mentale gezondheid.

We zijn verslaafd aan ons eigen gelijk, volgens filosoof Lammert Kamphuis. De gepolariseerde samenleving doet hem aan zijn strenge kerk van vroeger denken: zwart-wit, met weinig ruimte voor nuance. Daarom pleit hij in zijn nieuwe boek Verslaafd aan ons eigen gelijk voor lenigheid in ons denken. “Ergens aan vasthouden geeft de illusie van controle: wij zijn goed en zij zijn slecht”

Iedereen is superdruk, maar toch vinden we tijd om te scrollen en te bingen. Tijd verstrooien, noemt journalist en schrijver Koen Haegens dat. Na een bijna-doodervaring besloot hij daarmee te stoppen en anders met zijn tijd om te gaan. Maar hoe doe je dat zonder bijna dood te gaan? En kunnen rituelen daarbij helpen?

In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit makers en denkers aan de hand van de muziek die ze zelf meebrengen. In deze aflevering: relatie- en gezinstherapeut Roefke Carmiggelt-Polak. Dit is een verkorte weergave van het gesprek. Het hele gesprek luister je in de player bovenaan, of zoek 'Brainwash' in je favoriete podcastapp.

Vrienden, je kunt er niet genoeg hebben. Of wel? Wat is eigenlijk het ideale aantal vrienden en wat is een écht goede vriend? En kun je een vriendschap uitmaken? Journalist Raounak Khaddari zocht het uit in haar boek Even goede vrienden. We mogen best wat explicieter zijn over wat we van een vriendschap verwachten, vindt ze. "We denken dat vriendschap vanzelf gaat, maar dat is niet zo.”

Lichaam en geest zijn onlosmakelijk verbonden. Toch wordt er in de geneeskunde nog een strikt onderscheid gemaakt: lichamelijke en psychiatrische klachten worden vaak los van elkaar behandeld en er is weinig oog voor de invloed van leefstijl op het mentale welzijn van patiënten. Hoog tijd dat daar verandering in komt, vindt psychiater Wiepke Cahn.

Een van de grootste risico's van onze tijd is dat we een leugenachtig bestaan leiden, waarin we onszelf bedriegen over wie we zijn, volgens filosoof Joep Dohmen. We zijn niet meer gewend om na te denken over onszelf en dat maakt ons kwetsbaar voor onwenselijke beïnvloeding van buitenaf.

De onbetwiste koning van Brainwash in 2023 is Dirk De Wachter. Een Special uit december 2022, een Brainwash Talk uit 2017 en een interview als artikel. Gemakshalve voegen we alledrie samen op plek 1 van de Brainwash Wrapped. In de special en het interview vertelt de Belgische psychiater hoe hij omgaat met zijn ziekte en of het zijn denken heeft veranderd. Dat denken kun je zien in de Talk waarin hij praat over kwetsbaarheid en geluk.