Artikelen

Is sociale mobiliteit een mythe? En moet je wel willen 'klimmen' op de sociale ladder? Sinan Çankaya, Veerle Meijaard, Dylan Nieuwland en Massih Hutak & Shariffa bieden perspectieven.

Hoe kies je voor het ouderschap, als het voor jou niet vanzelfsprekend is?
Onderzoeker Bahareh Goodarzi, kunstcriticus Sarah van Binsbergen, dichter Babeth Fonchie Fotchind en een stel dat buiten de gebaande paden treedt, delen hun perspectief op deze levensvraag.

Op zoek naar tips in het uitgebreide programma met meer dan 50 namen? Met deze route kun je je eigen grenzen verleggen.

Vanaf 26 oktober kun je een selectie van het programma terugluisteren in onze podcast. Vijf weken lang publiceren we een nieuwe aflevering.

Wat doe je als je ontdekt dat je overgrootopa mogelijk lid was van de NSB? Wat doet dat met jouw identiteit? Psychiater Dirk De Wachter, podcaster Marijke Meems, journalist Jos Verlaan en regisseur Jasper Vaillant (met Theater Rotterdam) geven perspectief bij deze levensvraag.

Je maakt je zorgen over de wereld, maar je gelooft niet in rondlopen met een spandoek op het Malieveld of online petities ondertekenen. Moet je dan toch activistischer worden? Zangeres Roufaida, filosoof Stine Jensen, verhalenverteller Sahand Sahebdivani en theatermaakster Marte Boneschansker geven inspiratie, troost en hoop.

Opwarmen voor het festival doe je met deze interviews, podcasts en Brainwash Talks uit het archief met gasten die je live kunt zien tijdens het festival.

Identiteit en gender. Mansplaining en grensoverschrijdend gedrag. AI en klimaatproblematiek. De Nederlandstalige songs van poprapper, artiest en producer Babs Schutte zijn uiterst vrolijk en dansbaar, maar elk nummer is uitgesproken politiek, persoonlijk en liefst eigenlijk allebei. Babs is altijd radicaal zichzelf, en zo is ze het rolmodel dat ze zelf nooit had. Afgelopen jaar werd ze benoemd tot rijzende ster namens NRC.

De levensvraag die voor haar binnenkwam: loop je op een kunstopleiding niet het risico jezelf te verliezen?

Bestuurskundige Shivant Jhagroe publiceerde afgelopen jaar zijn boek Voorbij duurzaamheid, waarin hij kritisch kijkt naar de grenzen van het huidige duurzaamheidsdenken. Volgens Jhagroe is het tijd voor nieuwe taal die recht doet aan de verwevenheid van de klimaatcrisis met kolonialisme en kapitalisme, en die perspectief biedt op een ecorechtvaardig systeem.

Acteur en theatermaker Saman Amini staat sinds 2014 op de planken. Afgelopen jaar toerde hij rond met de voorstelling Onaantastbaar, waarin hij met humor en muziek persoonlijke thema’s als mannelijkheid, verslaving en mentale gezondheid bespreekbaar maakt.

Schrijver en illustrator Annet Schaap maakte jarenlang naam met haar tekeningen voor kinderboeken van onder anderen Jacques Vriens en Francine Oomen. In 2017 brak ze op haar 52ste ook als auteur door met haar debuut Lampje, dat meerdere prijzen won en een televisieserie werd. Afgelopen jaar kwam haar tweede boek, Krekel uit, wederom een verhaal met sprookjesachtige elementen verweven met thema’s als verlies en verbeeldingskracht.

Journalist Süeda Işık was de eerste bij NRC die zich bezighield met het fenomeen memes, iets wat ze destijds nog moest toelichten aan haar chef. Inmiddels doet ze onderzoek naar alle uithoeken van het internet voor de krant: van jongeren die verzeild raken in 'brainrot'-video’s tot jonge mannen die radicaliseren binnen de zogeheten manosphere.

Erik de Jong, beter bekend als Spinvis, stond het afgelopen jaar regelmatig in het theater - onder meer met een voorstelling samen met zijn goede vriend en toetsenist Lucas Oldeman over de Utrechtse wijk Overvecht, waar ze elkaar leerde kennen. Sinds zijn veelgeprezen debuut in 2002 ontwikkelde hij zich tot een eigenzinnige en geliefde stem in de Nederlandstalige muziek. Zijn poëtische liedteksten gaan over de mens, de schoonheid van het alledaagse en de vergankelijkheid van de tijd.

Schrijver en journalist Roderick Nieuwenhuis publiceerde in onder meer De Groene Amsterdammer, NRC en het Britse Times Literary Supplement. In zijn recent verschenen boek Mens en machine onderzoekt hij de veranderende relatie tussen mens en technologie, van de industrialisatie tot het tijdperk van kunstmatige intelligentie. Welke plaats geven we de machine in ons leven en waar trekken we de grens?

Schrijver en dichter Erik Jan Harmens publiceerde vijftien boeken, waarin persoonlijke thema’s als kwetsbaarheid, verslaving en herstel vaak centraal staan. In zijn meest recente werk, Het Grote Autismeboek (2024), schrijft hij over zijn autisme-diagnose op 49-jarige leeftijd - een moment waarop veel in zijn leven op zijn plek viel. Met dit boek biedt hij lezers een inkijkje in zijn hoofd.

Cultureel antropoloog Tine Molendijk is verbonden aan de Nederlandse Defensieacademie. Ze leidt momenteel een grootschalig onderzoek naar psychisch lijden onder militairen. In een tijd waarin de dreiging van oorlog toeneemt, wordt de vraag hoe oorlogen het leven van individuen beïnvloeden steeds belangrijker. Precies die vraag staat centraal in haar werk.

Filosoof Wouter Mensink groeide op in het Overijsselse dorp Beekbergen en woonde later in verschillende steden. Hij observeerde met interesse de zogenaamde groter wordende kloof tussen stad en platteland. Zijn persoonlijke ervaring vormde de basis voor zijn boek Hoe we uit het dorp vertrokken. Als onderzoeker en gespreksbegeleider richt hij zich op de vraag hoe we maatschappelijke problemen, zoals de vermeende kloof tussen stad en platteland, kunnen benaderen en oplossen.

Wat begon als een positief mantra – jezelf zien als de hoofdpersoon van je eigen leven – is met 'main characters' uitgegroeid tot een trend die steeds meer draait om zelfobsessie. Want als alles om jou draait, wat betekent dat dan voor de mensen om je heen, die slechts een bijrol spelen? Calvin van Laaren gaat in gesprek met filosoof Simon Gusman en schrijver en journalist Eva Hofman over 'main character syndrome' versus 'energy', 'doing it for the plot' en Sex and the City.