Filosofie

Wat begon als een positief mantra – jezelf zien als de hoofdpersoon van je eigen leven – is met 'main characters' uitgegroeid tot een trend die steeds meer draait om zelfobsessie. Want als alles om jou draait, wat betekent dat dan voor de mensen om je heen, die slechts een bijrol spelen? Calvin van Laaren gaat in gesprek met filosoof Simon Gusman en schrijver en journalist Eva Hofman over 'main character syndrome' versus 'energy', 'doing it for the plot' en Sex and the City.

Marian Markelo is wintipriester en ziet dat de jongeren die haar bezoeken worstelen met grote levensvragen. Ze gelooft dat we te rade kunnen gaan bij de natuur, onze voorouders en elkaar.

Astrologie, magie, hermetica en New Age zijn spirituele stromingen die zijn weggezet als raar of onzinnig. Hoogleraar Wouter Hanegraaff vindt dat onterecht. Juist in deze tijd kunnen we veel hebben aan deze 'rejected knowledge'.

Filosoof Stine Jensen is atheïst, in God gelooft ze niet. Maar waar gelooft ze dan wel in? Atheïsme heeft genoeg bronnen voor zingeving, laat ze in haar essay Goddeloos zien. Van yoga en meditatie, tot Pippi Langkous en Erasmus.

Wat hebben olijfbomen, zonnebloempitten, de shishalounge en rapper Lijpe met elkaar gemeen? Het komt allemaal voorbij in de poëzie van Asmae Amaddaou. Haar talent is haar door God gegeven, gelooft ze. Om haar gemeenschap te representeren én om er kritisch op te zijn.

Filosoof Lev Avitan hoopt dat de liefdesbeweging zich verspreidt. In plaats van dat we onze identiteiten plat slaan en in hokjes indelen, hoopt hij dat we elkaar kunnen zien als complexe wezens. Zo kunnen we dieper leren voelen. Een eigenzinnig gesprek over trauma, heling en liefde.

Iedereen is superdruk, maar toch vinden we tijd om te scrollen en te bingen. Na een bijna-dood-ervaring besloot journalist en schrijver Koen Haegens om minder tijd te verspillen. Maar hoe doe je dat zonder bijna dood te gaan? En kunnen rituelen daarbij helpen? Hij schreef er het boek Op zoek naar de verstrooide tijd over.

Filosoof Lammert Kamphuis over de waarde van woede. Als kind al leren we om onze woede te onderdrukken en eerst tot tien te tellen. Handig, want zo voorkom je de nodige verkeersruzies. Maar kan woede ook nuttig en terecht zijn? Wat is woede eigenlijk precies en hoe is er in de loop der tijd over nagedacht?

Filosoof Marjan Slob is de nieuwe Denker des Vaderlands. De komende twee jaar zal zij die eretitel gebruiken om filosofie aantrekkelijk te maken voor een breed publiek.

We zijn niet meer gewend om na te denken over onszelf, volgens filosoof Joep Dohmen. Dat maakt ons kwetsbaar voor onwenselijke beïnvloeding van buitenaf. In zijn boek Iemand zijn betoogt hij dat het van levensbelang is om jezelf vorm te geven, en het leven je elke dag opnieuw toe te eigenen.

Een authentiek leven, waarin je doet wat écht bij je past. Voor velen lijkt dat het hoogst nastrevenswaardig, ziet ook filosoof en schrijver Skye Cleary. Ze schreef het boek How to be Authentic? Dat onlangs in Nederlandse vertaling verscheen. Maar, waarschuwt ze: authenticiteit is geen individuele aangelegenheid. Niet iets dat je leert bij een cursus mindfulness, maar alleen door in contact te staan met de wereld en anderen om je heen.

Zijn we hackbare dieren die worden beïnvloed en gemanipuleerd door technologie? Of hebben we keuzevrijheid ten opzichte van de techniek die onze levens grotendeels is gaan bepalen? Volgens filosoof Miriam Rasch is onze keuzevrijheid beperkt, maar dat betekent niet dat we slechts weerloze speelballen zijn. In haar nieuwe boek Autonomie. Een zelfhulpgids onderzoekt ze de vraag hoe je autonoom kunt handelen, als slimme systemen, wetenschap en techniek alles sneller, beter en eerder weten dan jij.

De niet aflatende oproep om de Olympische Spelen in China of het WK voetbal in Qatar te boycotten vanwege mensenrechtenschendingen, uitbuiting en doden bij de bouw van stadions: al jaren neemt de druk toe om op te treden tegen misstanden in de sport, ziet ook sportfilosoof Sandra Meeuwsen. Ook in eigen land gaat de sport gebukt onder schandalen, met het seksueel wangedrag van Ajax-directeur Marc Overmars als meest recente dieptepunt

Voorbeeldfiguren kunnen ons helpen bij het maken van moeilijke keuzes, steunen bij tegenslag in het leven, inspireren om je in te zetten voor een belangrijk doel of de weg wijzen naar een zingevend leven, stelt hoogleraar Joachim Duyndam.

Wat bezielt het moderne, autonome individu dat het zich zo blijmoedig en gedwee uitlevert aan de levensvoorwaarden die tech stelt? Dat vraagt schrijver en filosoof Hans Schnitzler zich af in zijn recent gepubliceerde boek Wij Nihilisten. Waarom laten wij onszelf zo gewillig in een digitaal maatpak naaien dat knelt? Dat heeft alles te maken met onze nihilistische kijk op de wereld. Aan de hand van muziek spreekt hij erover met Floortje Smit in de HUMAN-podcast Brainwash.

In zijn nieuwe boek Waarom we de wereld niet rond kunnen krijgen. Pleidooi voor inconsequentie betoogt filosoof Frank Meester dat het oké is om niet consequent te zijn. 'Het boek zou je als volgt kunnen samenvatten: de mens is een hokjesdenker, maar het lukt nooit om het allemaal in hokjes te denken.'

Volgens politiek filosoof Dick Timmer moeten we ons de vraag stellen of de extreme rijkdom moreel te rechtvaardigen is. Wat hem betreft is het antwoord duidelijk: nee, er moet een grens gesteld worden.

Besmettingscijfers, ziekenhuisopnames, overlijdenscijfers, de R-waarde; cijfers spelen een belangrijke rol in onze omgang met de onzekerheid van de coronacrisis. Volgens Sanne Blauw, journalist bij De Correspondent, komt dat voort uit een behoefte aan zekerheid.