Het is juni 1958. Richard is 24, Mildred achttien jaar oud en net zwanger van hun eerste kind. Ze wonen in Virginia, Massachussetts, en ze houden heel erg van elkaar. Ze willen graag trouwen. Omdat dat 'lastig' is in hun staat, gaan ze naar Washington waar de huwelijksceremonie plaatsvindt. Ze keren terug naar huis, ze zijn dolblij met elkaar.

Op een nacht vallen gewapende politieagenten hun huis binnen. De agenten rukken hen uit bed. Ze worden in politieauto's gestopt en naar de plaatselijke gevangenis gebracht waar ze apart worden opgesloten. Richard en Mildred Loving hebben een misdaad gepleegd. Ze zijn met elkaar getrouwd en dat mag niet. Want zij is zwart en hij is wit.

De film Loving vertelt dit waar gebeurde verhaal aan de hand van een persoonlijke geschiedenis die zal leiden tot een historische uitspraak van het Amerikaanse hooggerechtshof. In 1967 beslisten de hoogste rechters van het land namelijk dat het huwelijk een recht is dat mensen niet op basis van ras kan worden ontnomen.

Hiermee zetten zij een streep door het verbod op rassenvermenging. Dat had namelijk witte suprematie als grondslag, zo luidde het oordeel. Tot die uitspraak worstelen de Lovings met de vraag hoe hun leven te leiden terwijl ze onderworpen worden aan dit soort draconische wetten. Voor hen en velen die zich in een soortgelijke situatie bevonden was het leven een bestaan in een dictatuur geworden.

Even terug naar 1958. Na hun gevangenisschap beslist een rechter in Virginia dat Richard en Mildred mogen worden vrijgelaten, op voorwaarde dat ze onmiddellijk de staat moesten verlaten en dat ze in de volgende twintig jaar niet meer terugkeren. Met ander woorden, ze mogen getrouwd blijven, maar ze moesten wel meteen vertrekken.

Dat doen Richard en Mildred, ze verhuizen naar Washington, waar ze meteen doodongelukkig worden. Weg van hun vrienden en familie, weg van hun eigen omgeving, een landelijk gebied waar Richard werkte als bouwvakker. En waar hij het erg naar zijn zin had, bijvoorbeeld wanneer hij met zijn vrienden -allemaal zwart, overigens- naar de dragraces ging of bier ging drinken in kroegen waar wit en zwart vanzelfsprekend met elkaar samen waren.

Van haar zus krijgt Mildred op een dag een terloops advies, prachtig gebracht in de film: 'You've got to get yourself some civil rights, girl'. Mildred schrijft een brief aan senator Robert Kennedy die de zaak onder de aandacht van een burgerrechtenbeweging brengt. Die vaardigt advocaten af die zaak van Richard en Mildred op de rol van het hooggerechtshof krijgt, wat uiteindelijk tot de historische uitspraak leidt.

Het is inmiddels midden jaren zestig, hoogtijdagen van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Maar de Lovings gaan de straat niet op. Ze willen niet eens naar Washington waar hun zaak wordt behandeld. Inmiddels zijn ze terug in Virginia, waar ze in afzondering op een boerderij wonen in de hoop dat niemand door heeft dat ze 'illegaal' zijn. Een journalist van Life Magazine komt langs.

Zijn foto's tonen het leven van de Lovings: Richard spelend met zijn witte en zwarte en lichtbruine kinderen, Richard met zijn -allemaal zwarte- vrienden, Mildred die verliefd naar haar man kijkt, Richard en Mildred van achteren gefotografeerd terwijl ze hand in hand lopen, Richard en Mildred bij de dragraces, hij zo cool, nonchalant met zijn arm op haar schouder, een sigaret tussen de vingers van zijn arbeidershanden, en Richard en Mildred op de bank voor de televisie.

De spanning is er dat ze ieder moment kunnen worden opgepakt, maar het revolutionaire is juist dat Richard en Mildred simpelweg doorgaan met hun leven. Dát is hun verzet, verwoord door Richard die tegen een advocaat zegt: 'Tell the judge I love my wife.'

meer weten?

Bovenstaande tekst werd eerder uitgesproken door Gawie Keyser in Brainwash Radio, de verhalende nieuwsanalyse van Brainwash op NPO Radio 1. Elke laatste maandag van de maand, 20:30 tot 21:30 uur. Ook beschikbaar als podcast.