In Brainwash, een nieuwe podcast van Human, interviewen afwisselend Floortje Smit en Johan Fretz denkers en makers aan de hand van muziek. Welke nummers zijn vormend geweest voor hun denken? Deze keer schrijver Maartje Wortel. Abonneer je op de podcast via Apple, Spotify, of RSS-feed.

Welk nummer zegt volgens jou iets over de tijd waarin we leven?
'Dan denk ik aan Blood on the Leaves, van Kanye West. Ik hou van rap. Rap houdt in dat je alles mag jatten. In dit nummer samplet Kanye West Strange Fruit, oorspronkelijk van Billie Holiday, en in deze versie gezongen door Nina Simone. Het is een iconisch nummer, en een protest tegen rassenhaat. Kanye West neemt een nummer uit het verleden en maakt het nieuw. Toen ik het voor het eerst hoorde, dacht ik dat hij over rassenhaat in onze tijd zou gaan rappen. Ik dacht: misschien ziet hij vrouwen als de nieuwe slaven. Maar het gaat over drugs, bitches, Jay-Z en Beyoncé. Het zou kunnen dat hij er meer mee zegt dan ik begrijp, maar ik denk dat het iets zegt over de tijd waarin we leven dat een protestlied door een rapper wordt afgepakt, hij daar keihard overheen gaat en er iets anders van maakt.'

Is dat niet brutaal?
'Ik hou van rap juist omdat het zo brutaal is. Het wordt vaak verkeerd begrepen, als stoerdoenerij. Maar het morrelt aan de standaard, het zet je aan het denken. Het sampelen om iets nieuws te maken laat zien dat we in een tijd van vrijheid leven.'

Er wordt vaak overspannen gereageerd, en niet zelden onterecht, als het gaat over rassenhaat en vrouwen. Kunst speelt een belangrijke rol om te zien: wat gebeurt hier precies?

Kan en mag alles?
'Van mij in ieder geval wel. Er wordt vaak overspannen gereageerd, en niet zelden onterecht, als het gaat over rassenhaat en vrouwen. Kunst speelt een belangrijke rol om te zien: wat gebeurt hier precies? Waar raken mensen overstuur van en waarom? Kunst moet daarin een rol hebben. Daarom is het nummer van Kanye West een interessant uitgangspunt om over na te denken. Hij bevraagt de dingen die we zeker lijken te weten. Ik ben erover na gaan denken wat het betekent. Mag het? Sterker nog, het moet. Dankzij dit nummer begrijp ik Nina Simone, mijn lievelingszanger aller tijden, nog beter. Omdat hij er zoiets lomps mee doet, en het zo van nu maakt. In die tijd was het zo'n belangrijk en beladen nummer. Godzijdank leef ik nu en kunnen we erop reflecteren. Kanye Wests nummer laat verandering in de tijd zien. Nog steeds is er rassenhaat, maar mensen in de bomen hangen zoals in Strange Fruit gebeurt niet meer op grote schaal.'

Het narcisme dat hij erin legt, zegt dat ook iets over nu?
'Misschien wel, maar het zegt vooral iets over Kanye West. Hij is echt een narcist, die aan de lopende band dingen doet waarvan je denkt: wat doe je nou? Ik zou niet met hem willen samenwonen of verliefd op hem willen worden, maar ik vind hem grensverleggend. Ik bewonder hem. Waar de klassieke muziek van Fouret gaat over een bron die we niet kunnen kennen, rapt Kanye West vooral over zichzelf.'