Iemands huidskleur moet gewoon iemands huidskleur zijn. Verschillen in huidskleur zouden normale verschillen moeten zijn. Maar racisme geeft betekenis aan die verschillen. Racisme betekent dat 'n witte huidskleur een bepaalde betekenis krijgt. Het betekent bekwaamheid, macht. Wit krijgt de betekenis van mainstream zijn. Andere huidskleuren krijgen een andere betekenis.

Een van de grootste zonden van racisme is dat het niet alleen duidelijke, meetbare effecten heeft, zoals toegang tot onderwijs, of het verkrijgen van startkapitaal voor een onderneming. Er zijn ook inwendige littekens. Dat je steeds weer te horen krijgt dat je minderwaardig bent. Dat is de grootste zonde en de moeilijkste om ongedaan te maken. Uitwendige dingen kun je aanpakken, je kunt de wet veranderen, bijvoorbeeld. Maar het is een stuk moeilijker om emotionele schade ongedaan te maken.

Racisten zijn geen slechte mensen, geen duivels. Racisten zijn mensen, sommige zijn aardig. Sommige zijn zelfs objectief gezien goede mensen. Ze houden van hun gezin, betalen belasting, geven geld aan goede doelen, recyclen... Het zijn goede mensen. Toch hebben ze, of ondersteunen ze racistische ideeën, of zijn ze niet kritisch daarover.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Black Lives Matter protest in New York (Foto: AFP/Kena Betancur).

Ik vind het belangrijk te stellen dat racisten geen duivels zijn omdat je het anders niet over racisme kunt hebben. Dat woord is zo beladen. Als het woord valt, gaan mensen in de verdediging: 'Ik ben geen racist', zeggen ze dan. Want een racist is een monster. Dat is helemaal niet zo. Elk mens heeft het in zich om bevooroordeeld te zijn. In combinatie met macht wordt dat een probleem.

Zelf heb ik ook macht. Ik heb bijvoorbeeld macht op grond van mijn klassenpositie. Ik kom uit een vrij geprivilegieerd milieu in Nigeria. Ik heb onderwijs kunnen genieten. Omwille van dat privillege, heb ik mijzelf gedwongen om me steeds bewust te zijn van dat voorrecht. Ik vraag me steeds af of ik iets mis bij anderen, of ik in contact met iemand uit een lagere klasse, niet iets over 't hoofd zie.

We moeten onszelf permanent bevragen en vragen stellen aan anderen. Dat is belangrijk, want we hebben zelf maar beperkte ervaring. Alleen op die manier komen we erachter hoe anderen in de realiteit staan. Ik heb respect voor witte mensen die in staat zijn hun privileges te herkennen. Die zeggen: 'Ik heb er niet om gevraagd om wit geboren te worden, maar ik weet dat ik het ben.' Dat besef is al een stap.

Een van de grootste frustraties van gekleurde mensen is een soort bewuste ontkenning. Dat de groep die macht heeft, niet onderkent dat dat zo is. Als we een einde aan racisme willen maken, is een dialoog nodig waarin alle betrokken groepen een rol spelen.