De wereld bevindt zich in diepste crisis in de recente geschiedenis. De kloof tussen arm en rijk wordt groter, we hebben te kampen met ongelijkheid van ras en gender en met de immense gevolgen van klimaatverandering.

Er is een toekomst mogelijk waarin we volledig overgestapt zijn op duurzame energie en een arbeidsmarkt hebben waarin discriminatie systematisch onmogelijk is gemaakt. Voor elkaar zorgen en voor de planeet zorgen zou een van de snelst groeiende sectoren van onze economie kunnen zijn. De tijd die ons rest voor zo'n overgang is kort. Klimaatwetenschappers vertellen ons dat dit het moment is waarop we actie moeten ondernemen om catastrofale gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan.

Kleine stapjes helpen niet meer. En daarom moeten we de sprong wagen. Dat is wat we probeerden te doen met Leap Manifesto. Deze beweging komt voort uit de realisatie dat we op een andere manier te werk moeten gaan als we onze doelen willen bereiken. Een aantal jaar geleden was Canada in het midden van een verkiezingscampagne. Er was veel animo om de rechtse regering van Stephen Harper, die al negen jaar aan de macht was, aan de kant te zetten.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Actievoerders protesteren tegen de komst van de Dakota Access Pipeline (foto: EPA/Tannen Maury)

Maar: alle partijen die kans maakten om de verkiezingen te winnen, of dat nu de centrum-liberale of de sociaal-democratische partij was, hadden beleidsplannen op tafel liggen die we enorm tekort vonden schieten. Met name met betrekking tot klimaatverandering, maar ook op het gebied van rechten voor inheemse volken, en op het gebied van economische ongelijkheid. We organiseerden een samenkomst van leiders van zestig bewegingen, voor arbeid, klimaat, voedselrechtvaardigheid, en inheemse en migrantenrechten.

Twee dagen lang probeerden we samen te dromen. En we realiseerden ons dat dit de eerste keer was dat onze bewegingen samenkwamen in een ruimte die niet volledig draaide om nee, om oppositie, om opstand. We waren eerder wel samen onderdeel geweest van coalities tegen vrijhandelsverdragen, of tegen bezuinigingsmaatregelen. Maar nu hadden we onszelf de taak gegeven om gedeelde grond te vinden voor wat we wél wilden, zodat we een wereld in kaart konden brengen zoals we die graag zouden nalaten.

Het was een van de moeilijkste dingen die ik ooit heb gedaan. Werknemers van oliebedrijven die tegenover gerespecteerde inheemse leiders kwamen te staan, die een oliepijpleiding door hun gebied zagen komen. Dankzij het feit dat het geen publieke samenkomst was, kwamen de eerlijkste uitwisselingen tot stand. We hadden de schaal klein genoeg gehouden zodat mensen elkaar in de ogen konden kijken. Hoe zouden onze steden eruit zien en voelen? Hoe zouden we de epidemie van wanhoop, afzondering en disconnectie aanpakken?

We zagen in dat ons huidige economische systeem neemt en neemt. Neemt zonder grenzen, alsof er geen consequenties zijn. Zo drijven we mensen en onze planeet naar het randje van de afgrond. De wereld die we in plaats daarvan zouden willen, is er een van caretaking. Dus: we take, maar ook: we take care. Caretaking gaat ook over de bescherming van land. Er zijn twee vormen van bescherming. Bescherming kan passief en patriarchaal zijn: ik zal jou beschermen, ik ben jouw beschermer. Dit is een militaire vorm van bescherming.

Maar er is ook een actievere vorm van bescherming, die kracht bij het individu terugbrengt. Een van de meest ongelooflijke voorbeelden daarvan is de opstand van inheemse volken in Noord-Dakota tegen de aanleg van de Dakota Access Pipeline, een pijpleiding voor het transport van schalie-olie. Vanaf het eerste moment hebben zij gezegd: 'Wij zijn geen demonstranten. Wij zijn beschermers.' Zo dwongen ze de media om alleen over hen te spreken in termen van beschermers. Beschermers tegen de Dakota Access Pipeline.

Tekst loopt door onder de video.

Het was een paradigmashift. Het woord beschermers resoneerde meteen bij mensen. De beweging werd geleid door vrouwen. Zij waren de beschermers van het water, het land en de lucht in Noord-Dakota. In zekere zin waren zij dus de beschermers van de systemen die ons als mensen beschermen. En het was een heel inclusieve beweging: iedereen werd uitgenodigd om deel te nemen.

Het ging zo ver dat op een gegeven moment, toen de beschermers onder druk kwamen te staan, er een groep van enkele duizenden veteraren, oud-soldaten, naar het gebied kwam om de beschermers te beschermen. Het idee dat iedereen in de rol van beschermer kan stappen, is heel rijk en heel aansprekend, juist omdat mensen inzagen dat de systemen moeten beschermen, die ons als mensen beschermen. Dit is een hele belangrijke paradigmashift, die we hopelijk veel gaan terugzien.