Het is eten of gegeten worden. Dat weet iedereen. Wie eet heeft succes, wie gegeten wordt minder. Maar ook gegeten worden kan gelijk staan aan succes. Evolutionair gezien dan.

Denk aan zaden. Ons hele voedselsysteem is daarop gebaseerd, maar eigenlijk zijn het ongeboren babyplantjes die samen met hun lunch - de voedingsstoffen die het babyplantje nodig heeft om wortel te schieten - in een pakje zitten gevouwen. Het enige probleem is dat planten niet kunnen lopen. De babyplant moet licht hebben en kan dus niet zomaar neerploffen aan moeders stam. Dan zou moeder met kind moeten concurreren om licht.

Locatie, locatie, locatie. Maar planten hebben geen poten en zijn voor een gunstige groeiplek dus afhankelijk van de wind, water, of van dieren, want die hebben wel poten. En daarom lokken sommige planten dieren. Ze verpakken hun zaden in sappig fruit, geven het felle kleuren en heerlijke geuren (om over de smaak nog maar te zwijgen). Dieren pakken het fruit en sleuren het mee of - vanuit het perspectief van de plant nog beter - ze begraven het voor later.

Tekst loopt door onder de foto.

Aap eet fruit.

Maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat het dier in kwestie het zaadje ook inderdaad verorbert (of althans, soms wel, maar dan graag intact; het zaadje moet niet worden stukgekauwd). En dat is waarom zaden vaak allerlei verdedigingsmaatregelen hebben. Het zoete fruit is het lokmiddel, maar het keiharde zaadje wordt achtergelaten, of ingeslikt en uitgepoept (meteen een fijne kickstarter mest).

Mensen zijn ook dieren, maar ze vinden van zichzelf dat ze geen poten, maar voeten hebben. Dat is nogal pedant; het effect is hetzelfde. De mens is een goede verspreider van zaden. Niet alle zaden: vooral zaden die we lekker vinden. En sinds kort: vooral de zaden van gewassen waar we goed mee kunnen verdienen.

Lekker zijn is dus een evolutionair voordeel voor veel planten. Zo werkt de biologie. Maar sinds de opkomst van het industriƫle landbouwmodel, is winstgevendheid misschien nog wel belangrijker.

Gaan we een toekomst tegemoet waarin zelfs de biologie kapitalistisch is?