De krant kopt deze week: "Ben jij in de dertig? Dan bluf je vaker". Uit recent onderzoek blijkt dat 34% van de werkende dertigers regelmatig bluft tijdens het netwerken; onder veertigers is dit slechts 16%. Geen shocking news. Vooral niet als je bedenkt dat dertigers vaak het gevoel hebben dat zij hun plek op de werkvloer nog moeten veroveren. Het aandikken van de eigen kwaliteiten of het weglaten van bepaalde informatie lijkt dan een onschuldig middel om het doel te bereiken.

De kunst van het bluffen
Maar waarom bluffen we eigenlijk? Vanuit speltheoretisch perspectief heeft bluffen een heel duidelijk voordeel. De wiskundige John von Neumann, één van de grondleggers van de speltheorie, laat met een simpel kaartspel zien dat bluffen op lange termijn de kans op succes vergroot. Wanneer je nooit bluft, zal jouw tegenstander namelijk na een aantal rondes leren wat jouw strategie is, en kan hij of zij daardoor beter inschatten hoe daarop te anticiperen. Daarmee verkleint je tegenstander zijn of haar kans op verlies, en dus jouw kans op succes.

Bluffen versus liegen
Best handig dus, dat bluffen. Maar hoe onschuldig is het? Door te bluffen verdraaien we informatie, waardoor opzettelijk een indruk wordt gewekt die in strijd is met de waarheid. Wie bluft, liegt dus eigenlijk ook. De filosoof Richard Rorty gaf ooit een opmerkelijke definitie van waarheid, namelijk: "What your peers will let you get away with." Oftewel: zolang iets niet wordt tegengesproken is het waar. Wellicht staat bluffen dus wel dichter bij de waarheid dan liegen, omdat je er minder hard om veroordeeld wordt. Het verschil tussen bluffen en liegen zit dan vooral in het gevolg van de (onjuiste) informatie die iemand geeft. Liegen roept al gauw een gevoel van verraad bij de ander op, terwijl bluffen een handeling is die je de ander snel weer vergeeft.

Een blufje om bestwil
Iedereen bluft wel eens. Sterker nog, we bluffen vaker dan we denken. Niet alleen bluffen we tijdens kaartspellen zoals poker, we bluffen ook met onze posts die we op Facebook plaatsen en onze Instagram filters die we over de werkelijkheid leggen. We bluffen in reclames, in de politiek, en al helemaal in het bedrijfsleven. Mensen bluffen dagelijks. En mensen die beweren dat ze nooit bluffen, bluffen.

meer weten?

Sanne Kosterman sprak in de studio van Brainwash Zomerradio verder over bluffen.