Zwarte Piet: valsspelen met drogredenen?

Nederland kent een nieuwe traditie. Met de eerste herfstbladeren kleuren de (sociale) media zwart. Met vegen dan. Of was het geel? Of alle kleuren van de regenboog? Enfin, Nederland zet de oorlogsverf in de gewenste kleur weer dikker aan. De 'Zwarte Pieten discussie' is in 't land.

'Discussie' doet een volwassen dialoog vermoeden. Voors en tegens nauwkeurig gewogen om tot consensus te komen, opdat de strijdroe begraven kan worden. Wie per abuis het strijdveld betreedt, vindt echter een surrealistische werkelijkheid.

Woestenij
Er staan groepen mensen tegenover elkaar. Iedereen schreeuwt tegelijkertijd, vingers in de oren. Je loopt erheen en passeert iemand die alsmaar rond haar eigen as draait. "Zwarte Piet moet blijven," mompelt ze, "hij is traditie." [1] Je ontwaart zinnen in het geschreeuw verderop. "Vind je Zwarte Piet prima, dan ben je een vuile racist!" [2] "De meesten vinden hem leuk, dus hij blijft! Anders rot je maar op naar je eigen land" [3] "Als je hem leuk vindt, ben je voor slavernij!" [4] Gezichten staan woest, spuug vliegt rond. Een vrouw kijkt huilend toe. "Maar onze kinderen dan," [5] snikt ze. Verderop zit een mokkende man. "Als hij weg moet kan net zo goed het hele feest stoppen," [6] bijt hij je toe. Je loopt snel door. In de verte zwaait een groep. "Sommige blanken zijn ook tegen, afschaffen dus!" [7] Je wordt bij je mouw gegrepen. "Kom, we houden ons beter bezig met de vluchtelingenproblematiek." [8]

Wiedewiedewiet, ik hoor je wel maar ik luister niet
Wanneer emotie het wint van ratio blijkt logisch redeneren een onmenselijke taak. Persoonlijk gekwetst raakt zelfs de redelijkste mens gemakkelijk verstrikt in drogredeneringen. Problematisch is nog niet zozeer de logische onnauwkeurigheid, maar de egocentrische doofheid die hiermee gepaard gaat. Het niet willen – of kunnen – horen van argumenten van de ander dreigt de discussie tot jaarlijkse Zwarte Piet Monologen te maken.

De drogredenen op een rijtje:

[1] Argumentum ad antiquitatem, beroep op het verleden.
[2] Argumentum ad hominem, persoonlijke aanval.
[3] Argumentum ad populum, beroep op de meerderheid / Argumentum ad hominem, persoonlijke aanval.
[4] Non sequitur, verkeerde conclusie / het volgt er niet uit.
[5] Argumentum ad misercordiam, beroep op medelijden.
[6] Stroman, standpunt van de tegenstander vertekenen zodat het makkelijker te weerleggen is.
[7] Secundum quid, overhaaste generalisatie.
[8] Red herring, afleiding door een ander onderwerp.