Nudges zijn niet per definitie slecht. Een duwtje in de rug kan je de goede richting in helpen. Denk aan een stationsontwerp waarbij de trap van het perron naar de stationshal in het zicht ligt en de roltrap net daarbuiten. Grote kans dat je de trap omhoog neemt. Of een kantine waarbij de salades en het fruit vooraan liggen en de kroketten en kaassoufflés achterin. Waarschijnlijk ga je voor een gezonde lunch.
Maar wanneer is een nudge 'goed'? Volgens Richard Thaler en Cass Sunstein, auteurs van het invloedrijke boek Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness, moet een goede nudge aan drie voorwaarden voldoen: (1) een nudge moet transparant en nooit misleidend zijn, (2) het moet simpel zijn om de nudge niet op te volgen, en (3) er moeten goede redenen zijn om te denken dat het gedrag dat aangemoedigd wordt met de nudge in jouw belang is.
Helaas voldoen lang niet alle nudges aan de bovengenoemde voorwaarden. Veel nudges, met name die afkomstig uit het bedrijfsleven, zijn niet transparant en bovendien niet gericht op jouw welzijn maar op eigen winst. Hoe kunnen we weerstand bieden tegen 'kwade' nudges? Daarop is geen simpel antwoord. Maar waar we in ieder geval mee kunnen beginnen is ons altijd af te vragen of nudges aan de drie bovengenoemde voorwaarden voldoen. Doen ze dat niet, dan moeten we aandringen op transparantie en een kritisch debat met deze manipulatieve nudgers.