Aan het einde van groep 8 kreeg ik een VWO-advies. En daarmee ging ik, net twaalf jaar oud, naar een tweetalig VWO in Rotterdam. En vanaf dat moment, nu zeventien jaar geleden, zat ik in de bubbel die ik nu nog steeds bewoon.

In Nederland verdelen we kinderen op ongekend jonge leeftijd op basis van schoolprestaties in groepen. Vaak zijn de slechtste vakken dan doorslaggevend. Dat betekent niet alleen dat kinderen die in sommige vakken slecht zijn en in andere goed op een lager niveau terecht komen, of dat leerlingen die zich wat trager ontwikkelen buiten de boot vallen met alle gevolgen van dien. Het betekent ook dat er al op jonge leeftijd een sociale scheiding ontstaat, waarbij kinderen met een migratieachtergrond en/of laagopgeleide ouders ook nog buitenproportioneel vaak op de lagere onderwijsniveaus terechtkomen.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Leerlingen van een gymnasium buigen zich over hun eindexamen Nederlands (foto: ANP/Marcel Antonisse).

Het tweetalig VWO waar ik als eersteklasser met een veel te grote rugzak op terecht kwam, was een eilandje binnen de rest van de school. Met de leerlingen van de 'reguliere' afdelingen – dat heette echt zo – had vrijwel niemand van ons contact. We verbleven in onze eigen, bovenmatig witte bubbel, waarin we onze vrienden maakten, verkering kregen, en van waaruit we uiteindelijk gingen studeren.

Eenmaal op de universiteit blijft die bubbel gewoon bestaan. Nog altijd – ik schaam me om het te zeggen – heb ik geen vrienden die niet gestudeerd hebben. Sterker: ik heb vrijwel geen kennissen die niet naar de universiteit zijn geweest. Is dat mijzelf aan te rekenen? Zeker. Maar het ligt ook aan ons onderwijssysteem. En het is een groot verlies voor de maatschappij. Als we elkaar vanaf ons twaalfde al zelden meer tegenkomen, hoe moeten we elkaar dan begrijpen? Elkaars talenten zien en ervan profiteren?

Nee, het is niet zinvol om wat nu VMBO- en VWO-leerlingen zijn in dezelfde wiskundeles te zetten. Maar samen gymmen, samen mentorklas, samen tekenen, samen burgerschapsvorming: dat zou alle leerlingen goed doen.