Onze premier maakte op verkiezingsavond bekend dat we het slechte populisme een halt hebben toegeroepen. Maar de vraag luidt niet of we het populisme in Nederland een halt hebben toegeroepen, maar of we de grens hebben overgestoken naar onvervalste demagogie.
Een demagoog hitst het publiek op, wetende dat hij halve waarheden en hele leugens verkoopt. Voor de demagogen in Den Haag bedacht Arjen Lubach van het satirische programma Zondag met Lubach dan ook de briljante ♯HOEDAN. Deze hashtag ging specifiek over de PVV en de (on)haalbaarheid van zijn ideeën. Ik zou daar graag de ♯ENDAN aan willen toevoegen. Welke concrete problemen worden er veroorzaakt door dubbele paspoorten? Gelooft de VVD daadwerkelijk in een homogene samenleving? Wat hoopt de FvD te bereiken met het wetsvoorstel Nederlandse Waarden dat niet al in de wet ligt vastgelegd? Politici doen voorstellen waarvan aantoonbaar is dat het slechts het bespelen van de onderbuik ten doel heeft. Hiermee zijn we op het terrein van de onvervalste demagogie.
In het oude Griekenland werd onderscheid gemaakt tussen de oklos en de demos: de schreeuwende massa en de redelijke burger. De eerste wordt bediend door demagogen en raakt al heel snel teleurgesteld. De tweede durft redelijkheid te betrachten in een steeds onredelijk wordende wereld. Er zijn 48 zetels naar partijen gegaan die het plakkaat 'demagoog' in meer of mindere mate verdienen. Die de wereld van de feitenvrije politiek zijn betreden, met onzin-wetopstellers en onderbuikbespelers.
Worden in de politieke arena vanuit idealen weleens te grote schoenen aangetrokken? Ongetwijfeld. Maar toch mag je van politici verwachten dat ze niet verdoezelen dat er in een coalitieland compromissen moeten worden gezocht. Dat ze erkennen dat we in een geglobaliseerde wereld leven met verdragen waar we ons aan dienen te houden, dat wetten niet zaligmakend zijn en dat we als fictief volk, bestaande uit heel veel sub-volkjes, soms het eigenbelang ondergeschikt mogen stellen aan het collectief belang. Een politicus die dat tot zijn mantra verheft heeft mijn stem.