In januari word ik 30. Ik schrijf al zeker 15 jaar en in al die tijd heb ik - inclusief deze column - slechts drie artikelen geschreven die redelijkerwijs in verband gebracht kunnen worden met mijn geslacht. Dit is niet per toeval. Ik heb namelijk lang geleden een keuze gemaakt. Ik kon kiezen of ik een vrouw wilde zijn, of een persoon. Ik heb voor dat laatste gekozen.

De persoon die mij deed beseffen dat ik deze keuze had gemaakt is de astrofysicus en tv-persoonlijkheid Neil deGrasse Tyson. Als Afro-Amerikaan uit de Bronx werd hij voor de keuze gesteld of hij zijn leven zou geven aan zijn passie, astrofysica, of dat hij zich zou richten op een bestaan dat volgens anderen beter paste bij zijn identiteit als zwarte Amerikaan. Van leraren die hem vertelden dat hij vooral atleet moest worden, tot een zwarte medestudent die zei dat de zwarte gemeenschap het zich niet kon veroorloven iemand als Tyson 'te verliezen' aan een niet-maatschappelijk relevante carrière als astrofysicus.

Pas toen Tyson zichzelf op televisie terugzag in een interview over een explosie op de zon had hij een openbaring die zijn twijfel en schuldgevoel zou wegnemen: hij had nog nooit eerder een zwart persoon gezien die werd geïnterviewd over een expertise die niets te maken had met zijn zwart-zijn. De interviewer vroeg niet aan Tyson 'hoe voelen zwarte mensen zich over de plasma-uitbarsting op de zon?', maar Tyson vertelde vanuit een positie van autoriteit aan een onwetend publiek dat de aarde het wel zou overleven. Op dat moment besefte hij zich dat hij het laatste stereotype, dat van de domme zwarte man die vooral goed is in sport en muziek, kon doorbreken door als wetenschapper door het leven te gaan. En dat hij vanuit die positie meer kon betekenen voor de zwarte gemeenschap dan als activist.

De tekst loopt door onder de video.

Interview met Neil deGrasse Tyson over diversiteit en vertegenwoordiging.

Om een persoon te zijn en niet simpelweg een extensie van een groep stereotypen was het voor Tyson noodzakelijk om als zwarte Amerikaan te worden gevraagd naar de staat van het universum en niet hoofdzakelijk naar de staat van zwarte jeugd in de Bronx. Een persoon zijn betekent voor mij dat mij niet wordt gevraagd wat ik als vrouw vind van Trump, maar dat me wordt gevraagd waarom er een politiek klimaat is waarin Trump verkozen kon worden. En inderdaad: om een persoon te zijn is het nodig dat mensen even vergeten dat je vrouw bent, zwart bent, of een andere 'minderheid', lang genoeg om te horen wat je te zeggen hebt over een onderwerp dat buiten het arbitraire rijtje associaties met je groepsidentiteit valt.

Ja, ik zit in deze redactie, nee ik zit hier niet om het over feminisme te hebben. Ik wil ook 'gewoon' over politiek, technologie en economie schrijven. Diversiteit is niet vrouwen en mensen van kleur aan het werk zetten om het over vrouwenzaken en minderhedenproblematiek te hebben. Diversiteit is vrouwen en mensen van kleur in redacties en panels hebben die vervolgens lekker zelf bepalen waar ze over schrijven en spreken, ook als dat buiten het seks - relaties - ezeltjes in Marokko-paradigma valt. Gewoon, alsof het ook individuen zijn.

De tekst gaat verder onder de foto.

© Brainwash

Neil deGrasse Tyson (Foto: NASA Goddard).

Uiteindelijk geloof ik, net als Tyson, dat ik met het nastreven van mijn eigen interesses meer bijdraag aan een wereld waarin vrouwen kunnen zijn wat ze willen, zonder dat ze verantwoording hoeven af te leggen aan hun 'eigen' groep of aan de maatschappij.

Dit kan voor sommigen behoorlijk klinken als verraad, als een gebrek aan solidariteit met je ras, of met je 'zusters'. Wanneer je niet samenvalt met de groep, maar een eigen persoonlijkheid hebt met unieke voorkeuren en waarden, leidt dit er natuurlijkerwijs toe dat je niet altijd solidair bent met de doelen van mensen waarmee je behalve een geslachtsdeel of een huidskleur niets gemeen hebt. Een zekere schaarste aan vaste bondgenoten is de prijs die je betaalt voor het zijn van een persoon.