Vrede of rechtvaardigheid? Die vraag werd aan Colombianen voorgelegd naar aanleiding van het vredesakkoord dat de regering sloot met de FARC na 52 jaar burgeroorlog. Althans, zo werd het referendum door veel burgers geïnterpreteerd. Beëindigen we de oorlog ten behoeve van vrede, in de wetenschap dat FARC-rebellen met de meest brute misdaden achter hun naam dan amnestie zullen krijgen? Een onmogelijke keuze.
Schuldvraag
Uiteindelijk bleek een nipte meerderheid van de Colombianen geen vrede te kunnen hebben met een algehele kwijtschelding van de barbaarse schulden die de rebellen hadden uitstaan bij de Colombiaanse bevolking. Maar wie een vereffening van de rekening van de langst lopende oorlog ter wereld nastreeft moet bereid zijn naar het complete schuldenplaatje te kijken. En dat onthult een veelvoud aan debiteuren.
Waar er meerderen vechten..
De FARC is namelijk slechts één van de partijen met een misdadig verleden, in een conflict dat niet zo eenvoudig te duiden is als (de verslaglegging van) het referendum doet vermoeden. Zo heeft de Colombiaanse overheid ook veel (civiel) bloed aan haar handen, zowel in directe zin als door de informele samenwerking met paramilitaire groepen in de strijd tegen de FARC. Een onderzoek van de Verenigde Naties hield paramilitairen zelfs schuldig voor maar liefst 80% van alle moorden in de burgeroorlog, terwijl de FARC en overheidstroepen verantwoordelijk zouden zijn voor respectievelijk 12% en 8%.
.. hebben er meerderen schuld
Bruut geweld op het conto van de FARC valt niet te bagatelliseren. Maar wie daadwerkelijk rechtvaardigheid zoekt ontkomt er niet aan om naast de FARC ook andere partijen, inclusief de Colombiaanse overheid, in de aanklacht te betrekken. In een dergelijke jungle van aansprakelijkheid lijkt gerechtigheid ver weg, en doet een vredesakkoord wellicht het meeste recht aan het leed van de bevolking.
meer weten?
Jasmin Hristov zet in haar boek 'Blood and Capital: The Paramilitarization of Colombia' uiteen hoe paramilitairen in nauwe samenwerking met de Colombiaanse overheid grootschalige terreur hebben gezaaid in de strijd tegen de FARC. Hoewel haar Marxistische achtergrond enige vooringenomenheid verraadt, zet Hristov overtuigend neer dat er meer misdadige kanten aan het verhaal van de Colombiaanse burgeroorlog zitten.