Waar duidt de Brexit op?
We hebben gezien dat de moordenaar van Jo Cox in de rechtzaal, toen ze hem vroegen: 'Wie bent u eigenlijk?', zei: 'Dood aan de verraders! Voor een vrij en groot Brittanië!' Dus je zag dat hij helemaal begeesterd was door vrijheid, eigenlijk. En dat typeert de hele campagne: vrijheid, soevereiniteit, 'Independence Day', zoals Farage zei na de overwinning.

Vrijheid is een illusie
Nu wordt langzaamaan duidelijk dat die vrijheid eigenlijk een illusie is. Natuurlijk, het lijkt er wel op als jij nu meer zelf zou kunnen bepalen in het Britse Lagerhuis, ik noem maar wat, dat je daar zelf meer controle over hebt. Maar jij controleert niet wat mensen buiten jouw landsgrenzen doen. En Groot-Brittanië wil heel graag actief zijn in de wereld en wil bijvoorbeeld handelen. Maar dat gaat niet zomaar, daar heb je andere landen voor nodig. En zij exporteren het meeste naar de EU. Dan heb je weer die EU-landen nodig, die jouw producten toestaan.

Eén markt
En niet omdat de EU je vrijheid wil afpakken, maar omdat we proberen om één markt te maken waar iedereen zo vrij mogelijk zou kunnen handelen. Maar daar komt wel bij kijken dat we dezelfde regels volgen, dat betekent dat we een infrastructuur moeten aanleggen: wegen en waterwegen en het luchtruim proberen vrij te houden. Dat betekent dat je compromissen moet sluiten, dat je afspraken moet maken en dat betekent ook dat je daar geld voor neerlegt, om dat te organiseren. Niemand houdt van bureaucratie, maar dat is wat je nodig hebt om je vrij in de wereld te kunnen bewegen. En ik denk dat mensen dat niet doorhebben.

Zo soepel mogelijk
Dat is ook eigen aan het Europese project, want: wat proberen we te doen met de Europese Unie? We proberen het bewegen van goederen, diensten, mensen, kapitaal en ideeën zo vrij mogelijk te laten. Dat het zo soepel mogelijk gaat. En dat betekent dat we dus ook niet merken dat die markt er is. Dus het succes van Europa is in die zin dan ook gevaarlijk, want dan merk je niet dat de EU er is. En daardoor onderschatten we denk ik wat er bij komt kijken om die vrijheid te hebben. Onze vrijheid heeft een infrastructuur, heeft een bepaalde vorm.

meer weten?

'Mijn naam is dood aan de verraders, vrijheid voor Groot-Brittannië', lees hier meer over de moord op politica Jo Cox.