Als meisje leer je dat je niet lichtzinnig over seks mag zijn. Lichtzinnig is voor lichtekooien. Je wordt alom gewaarschuwd voor je allereerste keer – die moet speciaal zijn, anders krijg je spijt – en ook als je maagd af bent, duik je beter niet direct met een jongen het bed in – want dan wil hij geen relatie met je. Onbekommerd klaarkomen zoals homomannen in darkrooms doen, zit er voor ons niet in.


In 1975 bezocht de Amerikaanse schrijfster en feminist Rita Mae Brown de New Yorkse homosauna Xanadu. Ze was nieuwsgierig, en dus had ze zich met een plaksnor vermomd en haar borsten verstopt in een badjas. Haar bezoek leerde haar onverwacht vooral iets over vrouwelijke seksualiteit:

'Vrouwen hebben geen Xanadus gebouwd omdat wij op een andere manier onderdrukt worden dan de homoseksuele man. Niet alleen hebben we het geld niet, we hebben het concept niet. Ondanks veranderende opvattingen over seks, kunnen we onze eigen saunaversie niet creëren omdat, voor de meesten van ons, seks omwille van de seks nog steeds fout is' (Queen for a day: a stranger in paradise, pagina 75-76).

In de manier waarop heteromannen zich opstellen naar vrouwen is te weinig veranderd, net als in hoe we seks omwille van de seks voor vrouwen stigmatiseren.

Anonieme seks is voor vrouwen een onmogelijkheid want, zo schrijft ze, verkrachting is vaak anoniem. Vrouwen kunnen mannen in een anonieme situatie niet vertrouwen zoals mannen elkaar vertrouwen. Het viel Brown op dat de manier waarop de mannen elkaar betastten in de darkrooms, veel tederder was dan hoe mannen vrouwen bevoelen in de metro.

Er bestaan nog steeds geen sekssauna's of fetisjclubs voor vrouwen, alleen speciale avonden. Zoals Pussy Palace, een lesbische/queer/vrouwenavond in een gay sauna in Toronto die enige aandacht heeft gekregen van wetenschappers.

Topprioriteit voor de organisatoren was zorgen dat er 'safe(r) spaces' waren. Veiligheid voor alles. Uit onderzoek wordt duidelijk dat de anonieme seks veel minder anoniem was dan op reguliere mannenavonden. De (queer)vrouwen die seks hadden tijdens Pussy Palace praatten vooraf meer met elkaar, soms al voor het bezoek aan de avond (dus door een date te maken) of voorafgaand aan de seks. Er werden opmerkelijk veel nummers uitgewisseld.

© Dylan Sauerwein

Een vrouw in een sauna

Het geven van consent in een darkroom is vaak een fysieke aangelegenheid. Oogcontact en glimlachen betekenen dat je interesse hebt in de ander, staren naar iemands penis dat je interesse hebt in die penis. In een cabine gaan liggen met je kont omhoog, is een teken dat je graag anale seks wilt. Bij vrouwenavonden is daarentegen verbaal consent geven gebruikelijk of zelfs verplicht, zo laat ander overzichtsonderzoek zien. Ook dat wijst op een verhoogd belang van veiligheid.

Het oog voor fysiek en geestelijk welzijn in plekken als Pussy Palace komt niet vanwege een emotionele connectie die vrouwen van nature meer zouden hebben of zoeken, maar heeft – zo stelt een andere onderzoeker – te maken met de aandacht voor zorg en ethiek die in queer/feministische kringen gebruikelijk is, en waar andere groepen veel van kunnen leren.

We leven in een gender-tijdperk en de ontmoetingsplaatsen die eerst alleen voor mannen toegankelijk waren, worden steeds meer genderinclusief. Rita Mae Brown had nu gewoon naar zo'n gemengde avond gekund. Die bestaan ook in Amsterdam: Club Church organiseert sinds vorig jaar Lesbique, voor 'lesbiques, flikkers, fags, faguettes, freaks, friends and family'.

Maar ik betwijfel of haar conclusie dan anders was geweest. Het zijn immers queer ruimtes waar (nog) nauwelijks heteromannen komen. En in de manier waarop zij zich opstellen naar vrouwen is te weinig veranderd, net als in hoe we seks omwille van de seks voor vrouwen stigmatiseren. Die problemen zijn niet door vrouwen veroorzaakt en het zou daarom niet aan vrouwen moeten zijn om ze op te lossen.

Met dank aan Sebastiaan van de Poll.