Het inmiddels bekende rijtje LHBTQIA+ is een uitdrukking van inclusiviteit. De lettercombinatie is bedoeld om niemand uit te sluiten: het gaat niet om homorechten, maar ook om de rechten van lesbiennes en biseksuelen. En die zijn weer verwant aan trans, queer en intersekse identiteiten omdat deze groepen te maken krijgen met vergelijkbare discriminatie. Dat leidt soms tot lastige situaties. Mag je als transman naar de gaysauna? Ook als je niet in transitie bent geweest en dus borsten en een vagina hebt?
Gaysauna's zijn een historisch fenomeen in de homocultuur. Er zijn instanties bekend uit de vijftiende eeuw. Dat weten we omdat bijvoorbeeld Italiaanse autoriteiten deze badhuizen toen in de gaten hielden. Zo werd Leonardo da Vinci gearresteerd omdat hij een relatie zou hebben met een mannelijke prostituee.
Vooral in de negentiende en twintigste eeuw namen deze sauna's een vlucht, onder meer vanwege meer zichtbaarheid en acceptatie van homoseksualiteit. Dat was een moeizame, lange weg. In de meeste Westerse landen deed de Zedenpolitie regelmatig invallen in homosauna's, en bezoekers riskeren naast arrestatie ook geweld en chantage.
In de jaren 50 ontstaan in de VS de sauna's zoals we die ook nu nog kennen: badhuizen die zich exclusief op mannen richten, waarbij seksuele ontmoetingen centraal staan. Amsterdam kreeg haar eerste gaysauna in 1966, toen de Thermos opende aan de Raamstraat. Zulke plekken bieden niet alleen seksfaciliteiten (denk aan cabines, darkrooms, condooms en glijmiddel), maar vooral ook bescherming en privacy. Daarmee vormen ze een veilig alternatief voor seks op echt publieke plekken, zoals parken en urinoirs. Bovendien is er extra 'safety in numbers'. Erkenning als gaysauna zorgt er ook nog eens voor dat het precies duidelijk is wat er gebeurt. Als je dat niet zint, kom je niet.