Ik wilde een stuk schrijven over homofobie in Voetbal Inside, naar aanleiding van de oproep aan adverteerders die Sunny Bergman deed. Toen las ik echter in haar bericht de hashtag #GILLETEstophomofobie en had ik acuut geen zin meer om me achter iemand te scharen die niet eerst even haar bericht naleest om te kijken of alles wel goed is gespeld.

Als kind al liep ik constant iedereen te verbeteren (ik was een verschrikkelijk kind) en ook nu kan ik slecht tegen slordigheid en onzorgvuldigheid, vooral als het op formuleren aankomt. Over dit stuk bijvoorbeeld heb ik goed nagedacht, ik heb mijn best gedaan om de woorden te kiezen die zo precies mogelijk mijn gedachten weergeven. Als ik een naam noem, laten we zeggen Miljuschka Witzenhausen, dan controleer ik of ik die goed heb geschreven (meteen goed, uit het hoofd trouwens, maar dat terzijde).

Het levert vooral problemen op, deze levenshouding. Om dat te illustreren een voorbeeld van nog niet zo lang geleden. Ik maakte me in 2015 niet populair onder medestudenten toen ik met een paar vrienden kritiek had op de Maagdenhuisbezetting, niet op de politieke grond ervoor, of op de idealen van de actievoerders, maar op rommel en vernielingen in het gebouw. De reactie op onze brief, die het waarom van de bezetting niet aan de kaak stelde, maar het hoe wel, was een opiniestuk: 'Waarom wij de UvA bezetten'.

Want dat is wat een kritische houding op vorm in plaats van inhoud ook problematisch maakt: wie wordt aangesproken op onzorgvuldigheid, reageert vaak onzorgvuldig. Bij het schrijven van dat opiniestuk over het Maagdenhuis werden de auteurs het niet eens over wat we van de ideologische kant van de bezetting vonden.

Sommigen van ons waren volledig tegen, anderen, waaronder ikzelf, vonden de zorgen van de bezetters terecht. Dat hebben we in ons stuk expliciet gemaakt en terzijde geschoven, zodat we het eens over de veranderde mentaliteit in het Maagdenhuis konden hebben. Het antwoord van de bezetters was een politiek riedeltje, met geen woord over de 40 mille aan schade die er uiteindelijk bleek te zijn.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Schoonmakers maken het Maagdenhuis schoon (foto: ANP, Bart Maat).

Het voelt ook naar om iemand met wie je het eens bent op onzorgvuldigheid aan te spreken. Als de boodschap immers zinvol is, of soms zelfs broodnodig, is het dan niet een beetje flauw om er toch kritiek op te gaan hebben, over zoiets lulligs als spelling? Nee, dat is het niet. Want het zegt wél iets dat een open brief aan de burgemeester zijn naam verkeerd spelt, en het zegt wél iets dat Sunny Bergman de merknaam Gillette verkeerd spelt in een actie gericht aan Gillette, of per ongeluk de band Toto tagt in plaats van het bedrijf Toto.

Activisme en maatschappelijke verandering is namelijk een tandemconstructie. Het belangrijkst zijn de activisten: de bezetters, boycotters en busladingen die de confrontatie aangaan, op de bres springen en risico's nemen. Het zijn niet geheel toevallig ook vaak mensen die wrevel oproepen, en bij uitstek mensen die onzorgvuldig zijn. Bergman en de veelvoorkomende slordigheden in haar teksten zijn hier een tekenend voorbeeld van.

Maar die onzorgvuldigheid is niet verwonderlijk: passie en kalme beredeneerdheid sluiten elkaar namelijk uit, en dat geeft niet. Iemand die, zoals ik, over elke zin drie keer nadenkt alvorens die openbaar te maken, is fundamenteel ongeschikt als activist. Maar wat ik wel kan doen is pal achter activisten staan, en goed opletten of ze zich niet vergalopperen. Want fouten, groot of klein, zijn voer voor criticasters, en geven hen de gelegenheid zich te onttrekken aan de eigenlijke discussie.

In ons artikel over het Maagdenhuis schreven we dat het 'humane' beleid van de UvA tot problemen had geleid. Daarin kan je lezen, al bedoelden we het niet, dat volgens ons 'inhumaan beleid' de oplossing is. Dat was duidelijk een fout van ons, waarvan de bezetters gretig gebruik maakten: het was het enige punt in onze brief waar ze op reageerden, en de kapstok waaraan ze hun politieke riedeltje op konden hangen.

Maar de rotzooi en de vernielingen in het Maagdenhuis waren ook een fout, en een belangrijk onderdeel van de argumentatie waarmee het universiteitsbestuur een ontruiming voor elkaar wist te krijgen. De bezetting was inhoudelijk namelijk nóg sterker aan het begin van de bezetting, toen de vorm ook in orde was en de bezetters met verantwoordelijkheidsgevoel het gebouw aan kant hielden.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Een uitzending van Voetbal Inside (foto: ANP Kippa, Remco de Waal).

Voor de voorstanders van Voetbal Inside, een programma waarin René van der Gijp uitspraken mag doen waar je als trouwambtenaar gewoon voor ontslagen wordt, is zo'n simpele fout een mooie gelegenheid om de terechte inhoud van Bergmans oproep vanwege de vorm niet serieus te nemen. Wanneer iemand op Facebook aan Bergman vertelt dat ze per ongeluk Toto de band heeft getagd, is dat voor ene Dennis Luursema reden om daaronder te reageren met: 'Kijk hoe ongelooflijk dom. Dat zegt toch al genoeg.' De reaguurder krijgt hier een gelegenheid in de schoot geworpen om Bergmans kritiek niet serieus te nemen, omdat hij Bergman niet serieus hoeft te nemen.

Wat ik wil zeggen is: discussie voeren is al moeilijk genoeg, en door makkelijke fouten te maken geef je de tegenstander alleen maar munitie. Maar in het heetst van een discussie worden nu eenmaal fouten gemaakt. Gelukkig zijn er dan altijd nog muggenzifters die je op je fouten aanspreken, niet om je af te branden maar om je te helpen. Doen die dan niet precies hetzelfde als de criticaster die bovenop elk fout gespeld wissewasje duikt? Ja en nee.

Mensen als Dennis Luursema gebruiken een foutje om de discussie stop te zetten. Mensen als ik willen ze ter sprake brengen en oplossen, zodat we het dan over de échte onderwerpen kunnen hebben. Zoals wat voor een intolerante eikel René van der Gijp is.