Niet te overbruggen Translation is afkomstig van transferre, overdragen: alsof je de woorden in je armen over de kloof heen kunt tillen. Van veel wetenschappelijke artikelen blijft weinig over als je alle vaktermen vervangt door 'normaal taalgebruik'. Soms is een ingewikkelde boodschap echt niet simpel te verwoorden, valt de kloof tussen de wetenschap en ons alledaagse spreken domweg niet te overbruggen.

Verhullen
In andere gevallen verhult wollig taalgebruik dat de tekst eigenlijk weinig inhoud heeft. Ooit las ik een wetenschappelijk artikel waarvan de kern, omgezet in gewoon Nederlands, werkelijk niet meer was dan dat je goed moest zorgen voor het konijn. En het nakijken van essays van eerstejaarsstudenten bestaat onder andere uit het schrappen van lege woorden uit hun tekst: al die gecompliceerde termen waarachter ze onzekerheid verbergen.

Kloof
Betekenis, of het gebrek daaraan, valt eenvoudiger te verbergen in het Engels dan in het Nederlands. Vertaal popteksten maar eens naar het Nederlands, of denk aan al die mooie managementtermen. Dat maakt het moeilijker om kritisch te leren denken, als onderwijs van het begin af in het Engels plaatsvindt. Al was het maar omdat kritische vragen vaak van buiten komen, en het van arrogantie getuigt niet eens een poging te willen doen om resultaten te vertalen voor de mensen die al dat denkwerk uiteindelijk betalen – de rest van Nederland, aan die andere kant van de kloof.

meer weten?

George Orwell schreef in 1946 een briljant essay over verhullend taalgebruik, dat voor elke student (en elke stemmer) verplichte kost zou moeten zijn.