Als we over economische ongelijkheid denken, doen we dat vanuit het kader van een vaste koek of vanuit het kader van een flexibele koek?
De waarde van de koek Als de koek van onze totale waarde min of meer vaststaat, dan gaat onze aandacht en energie vooral naar de vraag hoe we deze op een eerlijke manier kunnen verdelen. Als er te weinig van iets is, bijvoorbeeld studentenhuisvesting, is de Nederlandse oplossing al gauw om een wachtlijst te maken. Als we daarentegen geloven dat de koek flink kan groeien, dan gaat het vooral om de vraag hoe we dit mogelijk kunnen maken.
Wat de koek niet vergroot Wat maakt de koek in ieder geval niet groter? Uitbuiting van mensen, die hierdoor zelf niet kunnen groeien. Uitsluiting, door monopolies, doorgeschoten vormen van eigendom, of regelgeving. Deze vormen van winst zouden we moeten zien als de heftige armoede die ze veroorzaken.
Wat de koek wel vergroot Wat maakt de koek vele malen groter? Uitvindingen en technologieën die waarde vermenigvuldigen. Ruimte, mogelijkheden en steun geven aan iedereen die wil groeien. En ook wettelijke bepalingen die mogelijkheden radicaal herdefiniëren – bijvoorbeeld waar studenten mogen wonen.
Potentie verwezenlijken Menselijke bloei en het verwezenlijken van ieders individuele potentieel is het uiteindelijke doel. Dat is de maatstaf waar we vormen economische ongelijkheid aan kunnen afmeten.
De waarde van de koek Als de koek van onze totale waarde min of meer vaststaat, dan gaat onze aandacht en energie vooral naar de vraag hoe we deze op een eerlijke manier kunnen verdelen. Als er te weinig van iets is, bijvoorbeeld studentenhuisvesting, is de Nederlandse oplossing al gauw om een wachtlijst te maken. Als we daarentegen geloven dat de koek flink kan groeien, dan gaat het vooral om de vraag hoe we dit mogelijk kunnen maken.
Wat de koek niet vergroot Wat maakt de koek in ieder geval niet groter? Uitbuiting van mensen, die hierdoor zelf niet kunnen groeien. Uitsluiting, door monopolies, doorgeschoten vormen van eigendom, of regelgeving. Deze vormen van winst zouden we moeten zien als de heftige armoede die ze veroorzaken.
Wat de koek wel vergroot Wat maakt de koek vele malen groter? Uitvindingen en technologieën die waarde vermenigvuldigen. Ruimte, mogelijkheden en steun geven aan iedereen die wil groeien. En ook wettelijke bepalingen die mogelijkheden radicaal herdefiniëren – bijvoorbeeld waar studenten mogen wonen.
Potentie verwezenlijken Menselijke bloei en het verwezenlijken van ieders individuele potentieel is het uiteindelijke doel. Dat is de maatstaf waar we vormen economische ongelijkheid aan kunnen afmeten.