Artikelen

Wat als je een pilletje kon innemen om alle akelige herinneringen, zelfs trauma’s, uit je geheugen te wissen? Geluk lijkt gegarandeerd. Maar in de nieuwe serie Homecoming blijkt juist het tegenovergestelde: zonder de verschrikking van het verleden valt niet te leven.

Door het verbod op demonstraties tegen Zwarte Piet kwam het recht om te demonstreren afgelopen weekend in het geding. Daarbij was de aandacht voor de precieze argumentatie even verslapt. Psycholoog Suzanne Weusten zet je weer op scherp.

Soms, als er in de wereld nog maar weinig logica lijkt te bestaan, is burgerlijke ongehoorzaamheid de enige uitweg. De dreiging van klimaatverandering laat zien dat we nu in actie moeten komen. En nu zijn het deze kinderen die opstaan.

Eigenlijk leven we in een utopie van de Verlichting. We leven in een wereld van democratie, wetenschap en mensenrechten. Dankzij de wetenschap hebben we mensheidsdromen kunnen verwezenlijken. Het wordt voortdurend beter. En toch is er iets mis.

Historicus Lotfi el Hamidi weet wat het is om tussen twee culturen op te groeien. Dat er wel degelijk een weg voorbij de hokjes is leerde hij van literatuurwetenschapper Edward Saïd.

Hij werkte jarenlang voor Google, maar nam ontslag toen hij zag hoe er steeds meer slimme trucjes werden ingezet om onze aandacht te trekken: ethicus James Williams. Hij weet als geen ander hoe het werkt, en hoe effectief het is, dit verdienmodel van de tech-giganten van vandaag.

Het is logisch om je werknaam op te geven als bedrijfsnaam, maar voor sekswerkers is dat extreem onveilig. Klanten kunnen zo eenvoudig het woonadres van hun favoriete seksuele dienstverlener opzoeken.

Het wonderlijke kunnen zien in doodgewone dingen. Politicoloog en schrijver Wytske Versteeg leerde het van kinderboek De wind in de wilgen.

Tien jaar na de financiële crisis is er niets veranderd. In Brainwash Special kijkt hoogleraar financiële geografie Ewald Engelen waarom dit zo is, en hoe we daar zelf aan bijdragen.

Een allesomvattend verhaal over waar mensen vandaan komen en waar we naartoe gaan, historicus David Christian maakt er zijn levenswerk van. Inspiratie vind hij bij zijn held, historicus William McNeill.

De financiële crisis van 2008, die in een wereldwijde economische crisis omsloeg, was angstaanjagend. Tien jaar na dato moeten we onszelf de vraag stellen of er wel iets veranderd is. Hebben we onze les geleerd? Gedragen financiële instituties zich beter? Hebben we collectief, als overheid en samenleving, voldoende maatregelen genomen? In Brainwash Special buigt de econoom die 'de banken doet beven als ze spreekt' zich over deze vragen: Anat Admati.

De schitterende nieuwe Zweedse film Gräns is een modern sprookje waarin de gruwelijkheden van de mens op de voorgrond komen. Als gepaste reactie op alle wreedheid is wraak in het verhaal een reële mogelijkheid. Maar daarmee is de éigen onmenselijkheid een feit.

Tegenstanders van het griepvaccin die bang zijn dat ze er ziek van worden, worden niet overtuigd door informatie die deze angst wegneemt. Het versterkt hun afkeer juist. Dit is
psychologische mechanisme staat bekend als het boemerangeffect.

Geen woorden maar daden. Het is de bekende, Rotterdamse dooddoener. Maar klopt 'ie eigenlijk wel? Volgens filosoof en schrijver Jannah Loontjens niet. Dat taal niet zonder gevolgen is en een woord dus wel degelijk een daad kan zijn, leerde ze van de Amerikaanse filosoof Judith Butler.

Klimaatverandering is als de dood, stelt socioloog Ruben Jacobs: we hebben het er liever niet over. Terwijl iedereen weet wat er aan de hand is, en zich er vaak ook zorgen om maakt, houden we elkaar in een stilzwijgen gevangen.

Afgelopen week reisde hoogleraar Daniel Mügge af naar de Franse Ardennen, om samen met zijn orkest de Eerste Wereldoorlog te herdenken, die honderd jaar geleden tot een eind kwam. Daar deed hij een bijzondere ontdekking.

Sekswerk weerspiegelt en vergroot diepe sociale patronen. De tegengestelde waarden die gepaard gaan met of man, of vrouw zijn, bijvoorbeeld. Die reiken verder dan alleen de bekende dubbele moraal – een man met veel partners is stoer, een vrouw die hetzelfde doet een hoer.

Deze week werd in Brazilië, de 'vierde democratie van de wereld' een nieuwe president gekozen: Jair Bolsonaro. Maar gekozen of niet, de president is zelf alles behalve een fan van het systeem: hij verheerlijkt de militaire dictatuur, zoals die in Brazilië tussen 1964 en 1985 bestond. Dat is relatief kort geleden. Hele generaties kunnen het zich herinneren.