Artikelen

Niets bepaalt ons wereldbeeld meer dan de media, zegt filosoof en oprichter van De Correspondent Rob Wijnberg. Maar doordat het nieuws hoofdzakelijk over uitzonderingen gaat, blijven de invloedrijke ontwikkelingen die onze levens veranderen buiten beeld. In Brainwash Zomerradio belicht Wijnberg een van die structurele factoren die onze levens vormgeven: de rol van het toeval. En dat gebeurt zonder dat we het zien, want we zijn er vaak ook nog eens blind voor.

Thuis. Het klink altijd zo verleidelijk, vertrouwd, warm en veilig. Toch is je thuis voelen helemaal niet zo vanzelfsprekend, weet Jan Willem Duyvendak. Hij is hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van NIAS-KNAW (Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences). En je thuis voelen is alleen maar lastiger geworden, nu politici met het onderwerp aan de haal zijn gegaan.

Een geldprijs van 100.000 euro winnen, wie zou er niet dolgelukkig van worden? Kunstenaar Erik van Lieshout vergaat het plezier heel gauw, wanneer hij in 2018 de Dr. A.H. Heinekenprijs voor de Kunst wint. In de krant leest hij hoe Heineken in Afrika promotiemeisjes inzet om bier te verkopen, dat zij naar bed moeten met leidinggevenden en zich regelmatig prostitueren aan klanten. Heineken weet al 15 jaar van de problemen, maar grijpt niet in.

Kutchinees, nǐ hǎo, loempia of sambal bij. De zogenaamd grappig bedoelde scheldpartijen zijn veelvuldig en zo alledaags dat NPO Radio 1-presentatrice Mischa Blok het bijna normaal is gaan vinden. Omdat het niet normaal mag zijn, sprak ze zich begin deze maand uit op Twitter: 'Het gebeurt vooral door mensen met een migratieachtergrond.'

Racisme is een probleem, ook in de porno-industrie. Het gaat daarbij niet per se om racistische representatie in films, maar vooral om de werkomstandigheden. Nu er veel aandacht is voor de Black Lives Matter-beweging in reguliere media, roepen zwarte pornoperformers hun opdrachtgevers op om verantwoordelijkheid te nemen.

Wel of niet je ouders bezoeken, even snel een boodschap halen bij die drukke buurtsuper, of toch maar niet. Tijdens de coronacrisis werden ethische dilemma’s onderdeel van het dagelijks leven, stelt ethicus Annelien Bredenoord. En dat biedt perspectief voor die andere grote crisis: die van het klimaat.

'In het echt minder ijdel', omschrijft ze zichzelf op haar Instagram: journalist en filosoof Doortje Smithuijsen. En bestand tegen de verlokkingen van de spiegel moest ze ook wel zijn, toen ze een jaar lang in de wereld van influencers dook. Wat voor samenleving spoort mensen aan zich om te vormen tot online reclamezuilen?

Corona dwingt ons tegen onze natuur in te leven, meer te lijden dan ons lief is, stelt Gawie Keyser aan de hand van Nietzsche en de films Superbad en Pulp Fiction.

Het grootste probleem van klimaatdestructie is de geleidelijkheid ervan. Je went aan de veranderende wereld, omdat je zelf ook verandert, stelt schrijver Nikki Dekker.

Wat wilde worden toen je klein was? Wanneer was je voor het laatst bang? Het zijn die kleine vragen, waar het hem in zit, stelt verhalenverteller Sahand Sahebdivani. Ze brengen je dichterbij een ander.

Waarom haten we andere mensen soms? De mens is aan de ene kant empathisch en in staat tot ongekende samenwerking, maar heeft ook een duistere kant van agressie en geweld. Haat kan levenslange sporen nalaten en heeft soms dodelijke gevolgen: van pesten, tot moord, terrorisme en genocide. Mahmoud Tighadouini radicaliseerde als jonge man. 'Als je de mens niet meer ziet achter het vijandbeeld in je hoofd, dan krijgt haat vrij spel.'

Hij beschermde in de Sovjettijd, met gevaar voor eigen leven, zijn unieke centrum voor zaden en gewassen. Zonder zijn werk zou honger wereldwijd nog veel breder verspreid zijn. De inzichten, de daadkracht, de moed van Vavílov inspireerden Louise Fresco, in háár levenslange strijd tegen de wereldwijde voedselarmoede.

Vitalina Varela, terecht beschreven als een monument voor de filmkunst, lijkt een privéaangelegenheid. Toch zien we hier zóveel dat raakt aan onze huidige tijdgeest, sttl filmjournalist Gawie Keyser.

Vijf jaar lang worstelde schrijver en journalist Nowelle Barnhoorn met een depressie en een burn-out. Ze vertelt hoe ze besloot te accepteren hoe ongelukkig ze zich voelde.

Feminisme gaat niet alleen over gelijkheid tussen man en vrouw, voor mij staat feminisme voor gelijke rechten voor iedereen. Dat is een zaak van ons allemaal, stelt Cathelijne Blok, oprichter van The TittyMag.

Als hij naar de economie kijkt, en ziet hoe slecht het gaat, dan lopen de rillingen over zijn rug. Veel mensen hebben niet door wat de ernst is van de situatie, zegt econoom Bas Jacobs. En dat terwijl de economie met een donderend geraas instort. Aan de hand van muziek spreekt hij erover met Floortje Smit in de Human-podcast Brainwash. Abonneer je via Apple, Spotify, of RSS-feed.

Van slachtoffer naar survivor oftewel 'overlevende', hoewel ook dit woord de lading niet dekt — wat we zien in Athlete A zijn vrouwelijke topatleten, op jonge leeftijd seksueel misbruikt, die hun dader — let op het bezittelijk voornaamwoord — recht in de ogen kijken en zeggen, over mij heb je geen macht meer.

Mensen met een stoornis, beperking of handicap zien zichzelf amper terug in de media. Discussies over diversiteit gaan vooral over kleur en gender. Daarnaast is er veel aandacht voor de representatie van LHBTQIA+ personen. Maar er zijn nauwelijks films en series over dove mensen, mensen in een rolstoel of mensen met MS. Wat we al helemaal niet zien, is de seks van deze groepen.