Samenleving

Schrijver Nikki Dekker valt op mannen, vrouwen en alles er tussenin. Lange tijd leek de omschrijving 'biseksueel' te passen: dan val je op je eigen (homo) en een ander (hetero) geslacht, wat bijvoorbeeld ook non-binair kan zijn. Maar inmiddels begint dat hokje te wringen.

Is er nog ruimte voor vergiffenis, vraagt schrijver Anne van den Dool zich af, nu ook in Nederland de cancelcultuur gemeengoed is geworden? Waarom klappen we zo hard met de zweep richting degenen die die laatste trends gemist hebben, die toevallig niet de laatste opiniestukken in kwaliteitskranten hebben gelezen, aan wie een zich razendsnel ontspinnend debat onder een Instagram-post toevallig voorbij is gegaan?

Raven van Dorst heet voortaan Raven van Dorst. De popmuzikant maakte eerder het grote publiek bekend met de term intersekse als presentator van het BNNVARA-programma Geslacht!. Nu laat hen weten zich te identificeren als non-binair. Sommige mensen vinden dat lastig. Weer een nieuwe term, waarom moet het allemaal zo ingewikkeld?

Hoe dichter je op een klaslokaal staat, hoe lager de waardering is. Het is één van de weeffouten in ons onderwijssysteem, volgens onderwijssocioloog Iliass El Hadioui.

Terwijl er plan na plan wordt gepresenteerd om Nederland welvarender, duurzamer of geavanceerder te maken, blijft de aandacht voor mentale gezondheid achter. Het is een blinde vlek, constateert de Denktank Mentale Voortuitgang, die het onderwerp op de kaart wil zetten. Kees Kraaijeveld, directeur van De Argumentenfabriek, is een van hen.

Oorlog en vrede, democratie en vrijheid: kunstenaar Renee van Bavel schuwt de grote thema’s niet. Waar we het bedrukkende vaak liever op afstand houden, brengt zij het dichterbij. Bij de dodenherdenking stelt ze zich de vraag hoe we zó kunnen herdenken dat het verder reikt dan die twee minuten stilte. Want daar is het tijd voor.

Ze mag niet stemmen, niet vrij reizen, ze kan geen hypotheek afsluiten, en zelfs alcohol kopen gaat niet vanzelf. Marine woont al 22 jaar in Nederland en heeft een verblijfsvergunning, maar ze krijgt geen paspoort. Haar droom om na haar rechtenstudie officier van justitie te worden, is daardoor onbereikbaar. 'Ik mag mijn hele leven in Nederland blijven, maar ik mag niet volledig meedoen aan de maatschappij.'

Afspraken die naadloos in elkaar overgaan, of digitale vergaderingen waarin je toch ook bezig bent met iets anders. Het zal je niemand geheel onbekend in de oren klinken, na meer dan een jaar van gedwongen thuiswerken. Schrijver Anne van den Dool over de mens als digitale tussenschim.

Tegenspraak is belangrijk om machtsmisbruik te voorkomen. Maar in tijden van crisis wordt kritiek als deloyaal gezien, zegt filosoof Tinneke Beeckman. Dan liggen corruptie en wanbeleid op de loer. We spreken haar over macht en tegenmacht, vrijheid en burgerlijke ongehoorzaamheid, en verdeeldheid in de samenleving.

Voor het grote geld kwam ze al nooit, maar dat ze vorig jaar als sociaal advocaat moest stoppen omdat ze er zelf geen normaal inkomen meer uit kon halen, was ronduit cru. Terwijl de vraag naar sociale rechtsbijstand groot was, kon ze geen advocaat vinden die het stokje van haar wilde overnemen. Gerritsen: 'Het is heel onaantrekkelijk om als advocaat in dat gat te springen. Nieuwe aanwas is er niet. Als het zo doorgaat is er straks niemand meer over.'

Het is tijd dat er eens mét vrouwen uit de moslimgemeenschap gesproken wordt over hun emancipatie, in plaats van dat er over hen gesproken wordt. Dat zegt vrouwenrechtenverdediger en directeur Femmes for Freedom (FFF) Shirin Musa naar aanleiding van de bedreigingen van schijfster Lale Gül: 'Onze strijd zou door iedereen gesteund moeten worden'

'Ze hebben mijn wil niet kunnen breken', zegt Mardjan Seighali over haar tijd in een Iraanse gevangenis. Ze werd als zeventienjarige vastgezet en gemarteld omdat ze tegen de onderdrukking van het gewelddadige regime streed. In 1990 vluchtte ze naar Nederland. Het heeft tijd gekost voordat ze haar eigen geschiedenis kon omarmen, maar in haar recent verschenen boek Tot op de dag tekent ze haar verhaal op. En nog altijd zet ze zich iedere dag in voor een de meest kostbare dingen die we bezitten: de vrijheid.

Straks kunnen we hopelijk weer eindelijk weer naar een festival. Laten we dan niet alleen feesten, maar tegelijk ook experimenteren met een ander manier van leven. We moeten wel.

We leven in de eenzaamste eeuw ooit, stelt econoom en schrijver Noreena Hertz. En een samenleving waarin mensen eenzaam zijn, loopt het risico dat mensen minder tolerant zijn naar anderen

Deze week stond schrijfster, presentatrice Nadia Zerouali als kiezer tegenover Geert Wilders in het RTL-verkiezingsdebat. Waarom ziet u mij als tweederangsburger, vroeg ze de politicus. En: ze nodigde Wilders uit voor een bordje couscous. 'Ik neem wel een gehaktbal mee', antwoorde die laatste. Zerouali over couscous mét gehaktballen.

Corona heeft ervoor gezorgd dat meer mensen zich eenzaam voelen, ziet ook psychoanalyticus en hoogleraar psychodiagnostiek Paul Verhaeghe. Maar het probleem is structureler.

Mardjan Seighali vluchtte voor het gewelddadige regime van Iran in 1990. Dertig jaar later is ze de nieuwe voorzitter van het Humanistisch Verbond. Deze organisatie viert in 2021 dat het al 75 jaar strijdt voor keuzevrijheid en gelijkwaardigheid. Een strijd waar Seighali in Iran in de gevangenis voor werd gemarteld.

Het extreme winterse weer heeft voor een wonder gezorgd: opeens lijkt de eenzaamheid uit Nederland verdreven. Hoe een nationale identiteit kan zorgen voor een warme deken, zelfs voor de eeuwige vreemdeling die standaard in de kou staat.