Politiek

Wat doe je als je ontdekt dat je overgrootopa mogelijk lid was van de NSB? Wat doet dat met jouw identiteit? Psychiater Dirk De Wachter, podcaster Marijke Meems, journalist Jos Verlaan en regisseur Jasper Vaillant (met Theater Rotterdam) geven perspectief bij deze levensvraag.

Met de verkiezingen in het vooruitzicht, maakt Eva Rovers zich sterk voor een update van de democratie. “Doordat je in een burgerberaad echt een dialoog voert en de tijd neemt voor een onderwerp zijn mensen heel goed in staat voorbij hun eigenbelang en eigen generatie te denken.”

Vladimir Poetin is helemaal gek geworden, hij is een gevaarlijke narcist, klinkt het vaak. Ook andere, vooral uiterst rechtse, politici krijgen dat label opgeplakt. We vroegen psycholoog en filosoof Arthur Eaton waarom we politici als Poetin zo graag diagnosticeren en hoe verstandig dat is. Want dat psychologiseren zegt misschien wel meer over ons, dan over hen. 'We kunnen ons beter afvragen waarom dit soort politici zo'n grote aantrekkingskracht heeft.'

Gesloten winkels, arrestaties bij protesten en toenemende censuur. Nu de oorlog in Oekraïne voortduurt, ervaren de Russen gevolgen van de sancties tegen Rusland en van de toenemende repressie in hun land. We spraken drie Russen over hun situatie. 'Ik weet niet of ik mijn geboortestad Sint-Petersburg ooit nog terug zal zien.'

Vandaag kan je stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Die doen ertoe in een land waarin de kloof groeit tussen centrum en periferie, en kansarme en kansrijke delen van het land. In haar boek Een klein land met verre uithoeken beschrijft geograaf en journalist Floor Milikowski hoe politieke keuzes ervoor zorgen dat banen en kapitaal zich concentreren in grote steden, terwijl de bevolking elders krimpt en ziekenhuizen, bibliotheken en scholen verdwijnen. We vragen haar wat de gemeenteraadsverkiezingen en lokale beleidsmakers kunnen betekenen in het keren van het tij.

Het Russische leger heeft zich opgesteld aan de grens met Oekraïne, de wereld kijkt vol spanning toe. Wat staat er te gebeuren? Voor de Oekraïense familie van schrijver Lisa Weeda gaat het leven door, ze sturen haar bloemetjes via Instagram. Maar ze weet hoe diep de regio getekend is door oorlog en conflict, en dat dat veel verder teruggaat dan de annexatie van de Krim in 2014 en de huidige spanningen aan de oostgrens. In haar roman Aleksandra vertelt ze het verhaal van haar Oekraïense familie, een lange geschiedenis van geweld en verdeelde loyaliteiten op de grens tussen Oost en West.

Je losrukken, persoonlijke ruimte vinden en die anderen gunnen. Voor journalist en schrijver Kustaw Bessems is dat waar het om draait. 'Het leven is voor mij een permanent gevecht tegen alle vormen van groepsdwang en staatsdwang', zegt hij. Bessems is verslaggever en columnist bij de Volkskrant, en richt zijn scherpe blik tijdens de coronacrisis op de maatregelen.

Er valt komende week écht wat te kiezen, stelt het Centraal Planbureau. Mooi, want er staat veel op het spel. Veertig jaar van marktgedreven mondialisering heeft ertoe geleid dat de ongelijkheid toeneemt, de democratie wankelt en veel mensen groot wantrouwen koesteren tegen politiek Den Haag.

Een jaar lang werkte schrijver en journalist Fernande van Tets in een land waar het leven niet langer vanzelfsprekend is: het door oorlog geteisterde Syrië. Nog altijd is het er niet veilig, en toch ijvert Nederland om Syrische vluchtelingen terug te sturen. In haar boek Vier Seizoenen in Damascus stelt Van Tets de vraag wat er nog is om naar terug te keren. Aan de hand van muziek spreekt ze met Johan Fretz in de HUMAN-podcast Brainwash.

Na een zenuwslopende periode van stemmen tellen, is de Democratische kandidaat Joe Biden als winnaar van de Amerikaanse presidentsverkiezingen uit de bus gekomen. Wat betekent de verkiezing van Biden voor de Amerikaanse democratie, de economische en raciale ongelijkheid, en de klimaatcrisis? We vragen het schrijver Johan Fretz en Amerika-correspondent Casper Thomas, die de verkiezingen op de voet hebben gevolgd. In het laatste deel van dit drieluik gaat het over een probleem dat een lange, diepe geschiedenis heeft in de Amerikaanse samenleving: de raciale en economische ongelijkheid.

We volgen de Amerikaanse verkiezingen op de voet, maar ondertussen ontgaat het ons volledig dat er duizend kilometer naar het oosten, in Polen, door honderdduizenden mensen vreedzaam wordt geprotesteerd tegen hun eigen regering.

Zoeken was het, voor D66-politica Samira Rafaela toen ze vorig jaar lid werd van het Europees Parlement, naar mensen die op haar leken. Die net als zij zijn: een jonge vrouw van kleur. Niet alleen is er een gebrek aan diversiteit in Europese instituties, zegt ze, er moet ook prioriteit gemaakt worden van het bestrijden van ongelijkheid, racisme en discriminatie in Europa: 'In essentie gaat alles over het krijgen van gelijke kansen.' Een gesprek over uitsluiting, het nieuwe EU-plan tegen racisme, en het boek dat je nu moet lezen.

Zeker nu de Amerikaanse invloed op de rest van de wereld steeds verder afneemt, zal het belang van de diplomatie juist groter worden – en niet kleiner, stelt Samantha Power in Leerschool van een Idealist.

Corona slaat in de Verenigde Staten genadeloos om zich heen. Inmiddels loopt het aantal sterfgevallen op tot meer dan 2.000 per dag, en is 20% van de beroepsbevolking werkloos. Temidden van deze ongekende crisis draait het niet alleen om gezondheid en economie, want met een half jaar te gaan tot de presidentsverkiezingen spelen electorale belangen ook mee. We bellen met Amerika-correspondent Casper Thomas, die in lockdown in Washington zit.

Nog vier jaar Trump? Van die vraag zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen dit jaar doordrongen. Journalist Casper Thomas is in Amerika voor De Groene Amsterdammer en het FD en volgt de ontwikkelingen op de voet. We spreken hem maandelijks over wat er in 2020 op het spel staat.

'Mensen stemmen niet op Elizabeth Warren vanwege feministen zoals jij', kreeg Linda Duits voor haar kiezen. Maar klopte dat wel?

In Brainwash Zomerradio van Human interviewt presentator Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. Hierboven terug te luisteren. Welke nummers zijn vormend geweest voor hun identiteit en denken? Deze lessen kunnen we leren van oud-politica en feminist Hedy d'Ancona.

Attack ads gebruiken humor en miskarakterisering als wapens om de opponent te lijf te gaan. Soms valt dat in vruchtbare aarde, soms slaat het de plank volledig mis.