Het schelle gekletter van water op de douchetegels, de monotone zoem van de koelkast die aanzwelt wanneer je de deur opent, het trage gepruttel van koffie; elke ochtend start met een symfonie die zo gewoon is dat je 'm zelden opmerkt.

Eén zin kan genoeg zijn om een dik boek de moeite waard te maken. In het onlangs verschenen Archief van verloren kinderen van Valeria Luiselli staan talloze van dat soort zinnen, maar in ieder geval eentje die je met totaal frisse oren naar je omgeving laat luisteren.

Het boek gaat over de roadtrip door de Verenigde Staten van een gezin dat op breken staat; vader en moeder praten amper met elkaar, wat ze zeggen gaat vrijwel altijd langs elkaar heen. Op de achterbank zitten hun twee kinderen, een jongen van tien jaar en een meisje van bijna zes, beiden uit een eerdere relatie. Luiselli beschrijft hoe de ouders voordat de reis begint 's avonds een fles wijn drinken op hun eerste avond in een nieuwe woning, als alle geluiden nog nieuw zijn, en de kinderen liggen te slapen.

'Zo nu en dan verstoorden ze ons misschien wat starre stilzwijgen, de jongen snurkte als een dronkenman en het meisje liet lange, sonore winden ontsnappen.', schrijft Luiselli. De kracht van de zin is dat Luiselli een klank die we normaal als onappetijtelijk zouden ervaren ('sonore winden'), weet te beschrijven als vertederend en aangenaam huiselijk. Samenwonen is je aanpassen aan elkaars soundtrack.

Beide ouders in de roman van Luiselli zijn radiomakers, de schrijver beschrijft de scène vanuit hun getrainde oren. Ze gebruikt het geluid om een verhaal te vertellen in de omgekeerde logica: de winden 'verstoren' het 'misschien wat starre stilzwijgen'. De stilte tussen twee partners die elkaar aan het verliezen zijn zal bijzonder pijnlijk zijn: het maakt van de darmgeluiden een welkome interruptie.

Aangespoord door de door Luiselli aangewakkerde interesse voor betekenisvol geluid meld ik me aan voor het 'Geluidenabonnement' van kunstenaar Elise 't Hart. Met haar Instituut voor Huisgeluiden legt 't Hart een database aan van alledaagse geluiden. De opsomming die ze ervan geeft op haar website is al een prettige poëtische kakofonie:

'malende wasmachine, sloffende huisgenoot, borrelende theekoker, krijsende geiser, zoemende dimmer, tikkend horloge, piepende scharnieren, trillende telefoon, bonkende bovenburen, knisperende kaars, blazende afzuigkap, tiktakkende klok, tsjilpende vogels, schuivende schuifdeur, rinkelende deurbel'

Nog mooier wordt het als je met eigen oren gaat luisteren. Net als Luiselli weet 't Hart een wereld op te roepen met haar geluiden: door Geluid #52: verende vlizotrap was ik weer even terug op de vliering van mijn ouders, die zo'n zelfde trap hadden. De kalme stem van de gezagvoerder in #21: vliegend passagiersvliegtuig plaatst je in de cabine van een vliegtuig. Het zachte piepen van #6: snurkend konijn is onweerstaanbaar schattig, en #15: zoemende iPhone maakte me compleet onrustig: een telefoon die overgaat is niet te negeren, ook als-ie er niet echt is.

Wie een tijdje rondklikt in de afspeellijst die hoort bij het geluidenabonnement raakt gevoelig voor alle geluiden die bij je eigen omgeving horen. Eén zin is genoeg om een boek te rechtvaardigen. Eén mooi geluid opvangen is genoeg om de dag de moeite waard te maken.