Kunst en cultuur

Je huis opruimen tot je alleen het hoogstnoodzakelijke overhoudt, je hoofd leegmaken van oordelen en gedachten en alleen nog maar voorspelbare seks hebben. Doe het niet, zegt filosoof Becca Rothfeld. Weg met minimalistisch denken. Omarm de chaos en geniet van de excessen. Meer seks, meer lange films, meer gedachten.

Mag je overal grappen over maken? Is harde humor een teken van vrijheid, of juist niet? Neerlandicus Ivo Nieuwenhuis dook in zijn boek 'Het was maar een grapje' in de geschiedenis van humorschandalen om te begrijpen waarom humor zoveel heftige emoties oproept en discussies losmaakt.

Emeritus hoogleraar genderstudies Maaike Meijer schrijft in haar nieuwe boek Radeloze helden over de verbeelding van mannelijkheid. Mannelijkheid is een risicofactor, ziet ze: mannen plegen meer geweld en doen het slechter op school. Op zoek naar de oorzaak daarvan verdiepte Meijer zich in literatuur en film van en over mannen. Het goede nieuws is: daarin zijn ook andere, minder giftige, mannelijkheidsbeelden te vinden.

Schrijver en theatermaker Elfie Tromp kwam met gebalde vuistjes ter wereld. Woede drijft haar nog altijd, want er is genoeg onrecht om zich kwaad om te maken. In haar theatershow Op de barricade van hart onderzoekt ze waar haar woede vandaan komt en waarom het voor vrouwen zo moeilijk is om boos te zijn. We spreken haar over de kracht van woede en wat haar, nu ze hoogzwanger is van een dochter, zo raakt in het boek Al die liefde en woede, een memoir over moeder worden van Ianthe Mosselman.

Schrijver Abdelkader Benali maakte een eigentijdse bewerking van Shakespeares Hamlet. Tegen de achtergrond van een rap veranderend Amsterdam Nieuw-West gaat Hamlet de strijd aan met projectontwikkelaars en internationale investeerders die de buurt haar ziel ontnemen.

Lelijke oude vrouwen met zwarte katten en slechte bedoelingen, dat is wat we ons bij heksen voorstellen. Maar in realiteit waren het vrouwen die hun eigen pad kozen en daarom werden uitgesloten of vervolgd. De heksenvervolgingen mogen dan lang geleden zijn, de negatieve stereotypen over vrouwen leven nog altijd voort, merkte schrijver Jente Posthuma toen ze zich in heksen begon te verdiepen.

De girl next door, de femme fatale, het passieve slachtoffer, de manic pixie dream girl. We kunnen ze uittekenen, de clichévrouwen die onze films en verhalen bevolken. Hoe beïnvloeden al die stereotypen hoe we naar onszelf en anderen kijken? Moeten we ons verzetten tegen die rollen, of kunnen we ermee spelen? Dat vraagt Basje Boer zich af in haar boek Pose.

'Spring met mij in zwarte vijvers. En blaas het leven weer in mij' zingt de Vlaamse zangeres IKRAAAN (24) op haar debuutalbum Geestelijke Gezondheidszorg. Een plaat vol poëtische teksten, ballads en beats, met emotioneel zware teksten én sprankjes hoop. We spraken met haar over hoe muziek maken haar helpt om trauma's te verwerken en waarom ze vindt dat we te weinig aandacht hebben voor mentale gezondheid.

Pompende beats en plakkerige lijven, dicht op elkaar en zonder mondkapje. Dansen tot het licht wordt: het mag weer. We spraken met schrijver en clubkid Persis Bekkering over de waarde van de nacht en de rave als vrije ruimte in tijden van crisis.

Live optreden. Zangeres en actrice Wende Snijders noemt het 'het mooiste ritueel dat er is.' En dus is het ronduit pijnlijk dat de première van haar voorstelling De Wildernis voor de vierde keer is uitgesteld vanwege corona. Aan de hand van muziek spreekt ze erover met Johan Fretz.

Een groot, duister familiegeheim. In haar recent verschenen boek De Huisvriend duikt schrijver en historica Heleen Debruyne nietsontziend en met lef in de verzwegen geschiedenis van haar familie in het burgerlijke Vlaanderen van de jaren 60. Ze ontdekt: haar grootmoeder maakte een deal met de huisvriend, en liet hem de slaapkamer delen met haar kind in ruil voor een luxe leven.

Plant, het nieuwe album en voorstelling van zangeres en theatermaker Nynke Laverman gaat over transformatie en verandering in jezelf. Durven we vaste patronen te doorbreken, en gebaande paden los te laten?

Een draak van een schilderij heeft het leven gered van acteur Bill Murray. Hij vertelt er luchtig over, tijdens een persconferentie voor een filmpremière enkele jaren terug, schrijver kunstjournalist Thomas van Huut.

Aan het einde van het jaar maken we de balans op: wat hebben we gezien, gedaan, geleerd? Er zijn steeds meer apps die dat rijtje alvast voor ons klaarzetten, en de populairste is Spotify. Maar de app is meer dan dat.

Toen Zaïre Krieger met spoken word begon, was ze boos over van alles. Tot ze ontdekte dat er pijn, frustratie en wanhoop onder die boosheid zit, én een sprankje hoop. Dat arsenaal van emoties zet ze in om de wereld een stukje beter te maken.

Het grote verschil tussen de eerste en de huidige lockdown is dat we er inmiddels aan gewend zijn. 'Zoomen' is een ingeburgerd werkwoord geworden, we weten hoe we met media bij mensen kunnen zijn zonder fysiek met ze in een ruimte te zijn. 'Aanwezig zijn' heeft zo een andere betekenis gekregen, eentje die al wel een tijd in de maak was.

'Onherroepelijke fouten' laat regisseur Shariff Korver zijn personages maken. Fouten die zulke diepe wonden slaan, dat je tot in je botten voelt: nu is er geen weg meer terug. Zijn nieuwste film Do Not Hesitate is de Nederlandse inzending voor de Oscars, en daarin is geen ontsnappen mogelijk aan die beklemmende sfeer. Een groep jonge soldaten raakt tijdens een missie gestrand in vijandig gebied. En dan zet een ontmoeting met een lokaal jongetje alles onder hoogspanning.

De rups kan niet stoppen met eten. Slechts drie plaatjes heeft de 8-jarige Camille Corboz nodig om hét existentiële probleem van onze tijd te verbeelden – én ook nog een voorschot te nemen op een oplossing. Zijn stripverhaal gaat over een rups met eindeloze eetdrang, hij consumeert zoveel, dat hij groeit tot gigantische proporties – en jaagt zo alle dieren uit het bos. De wereld is onleefbaar geworden. Dankzij een magische truc keert de rups terug naar gezonde verhoudingen, en keren de andere dieren terug.