We maken een gouden tijdperk van de filmische horror mee, juist omdat de kwestie van identiteit zo sterk leeft: wie ben ik, wie is de Ander. Man, vrouw. Homo, hetero. Zwart, wit. En telkens, ook wat er tussen die uiterste polen ligt. Identiteit. Juist nu het Halloween is — en er een nieuwe Halloween-horrorfilm in de bioscoop is — worden we met de neus op de feiten gedrukt wat betreft de politiek van anders zijn.

Deze week, woensdag, is het Halloween, oftewel All Hallow's Eve, de avond voor het christelijke feest van de Allerheiligen. Maar ook is het Samhain, het oude Keltische feest waarmee heidenen het einde van de oogst en het begin van de winter vierden, van het donkere tijdperk.

Of je gelovig bent of niet, Halloween betekent horror, en horror is altijd met ons. Iedere dag, zonder uitzondering — lees de kranten maar — worden we geconfronteerd met dood en lichamelijk verderf, met daden gepleegd door mensen die er uitzien als wij, maar die we als monsters of zelfs boze geesten typeren.

De Ander — daarin ligt horror. De aanwezigheid van het ondefinieerbare, van wat we niet kennen en niet willen kennen. De horror van 'andersheid'.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Michael Myers, het monster uit Halloween (foto: Universal Studios).

De Franse filosoof Roland Barthes omschrijft 'andersheid' als datgene wat we niet kúnnen herkennen of accepteren, maar waarmee we moeten dealen. Dat doen we op twee manieren: verwerpen en indien mogelijk vernietigen, of veilig maken door assimilatie, waarbij de Ander een replica van jezelf wordt.

Over de Ander kun je nog meer filosofen en psychoanalytici lezen in de stapels boeken die over het fenomeen zijn geschreven, waarin auteurs de ontwikkeling van horror traceren vanaf de oude Grieken (de malle wetenschapper Frankenstein is de 'moderne Prometheus', de speelse Titaan die het vuur aan de mensen gaf, waarmee vooruitgang mogelijk werd) tot aan de horrorfilm van nu die vol zit met monstrueuze Anderen, waarmee mijn verhaal begint.

Het is 2018. De avond van Halloween. Psychopaat Michael Myers ontsnapt uit een inrichting en keert terug naar het slaperige stadje Haddonfield waar hij precies veertig jaar geleden zeven mensen met een slagersmes had vermoord. Eerder, in 1963, slachtte Michael — toen een joch van zes — al zijn tienerzus met zo'n mes af, waarna hij in de inrichting belandde.

Nu is Michael terug, en hij draagt zijn kenmerkende masker (het is tenslotte Halloween): een wit, uitdrukkingloos gezicht. Michael ís de Ander. Hij is wat we niet kunnen begrijpen. In de burgerlijke woonbuurten waar kindjes vrolijk uitgedost in gruwelijke kostuums van huis naar huis gaan om snoepgoed te vragen, is hij een onmens.

Tekst loopt door onder de video.

Trailer bij de nieuwe Halloween.

Zijn terugkeer doet slechts één inwoner van Haddonfield juichen: Laurie Strode (gespeeld door dé scream queen Jamie Lee Curtis). Laurie ontsnapte veertig jaar geleden aan Michael toen ze als oppas bijna een van zijn slachtoffers werd. Toen vocht ze verbeten terug; ze slaagde er zelfs in hem te verwonden met een mes. Al die jaren wachtte Laurie op Michaels terugkeer — om wraak te nemen.

De rollen zijn nu omgedraaid. Het slachtoffer van toen ontpopt zich in dader. Laurie heeft het heft in handen, letterlijk. Zij jaagt op hem. Om te voorkomen dat hij weer slachtoffers maakt (tja, dat lukt niet helemaal in deze film). Maar meer nog moet hij dood, omdat hij de Ander is. Hij is horror: hij is niet-wij. En hij zal dat ook nooit zijn.

Wat doen we met de Ander? Dat is de vraag die bij mij opkomt nu ik weer Halloween heb gezien. Laurie en Michael zijn elkaars Ander. Zij is vrouw, hij man. Zij was het slachtoffer, hij de dader. Het originele Halloween uit 1978 ontketende de razend populaire slasher-filmreeks waarin jonge meisjes steevast worden afgeslacht door mannelijke monsters, tot groot genoegen, zo luidt de theorie, van de jonge, mannelijke kijker. Anno nu zijn de bordjes verhangen, zien we in de nieuwe Halloween.

Maar in dit verhaal is het grappige: ze kunnen nooit zonder elkaar. Zonder Laurie, geen Halloween, zonder Michael, geen Halloween. Zo kun je zeggen: zonder de Ander is er ook… geen ik.