Artikelen

We leven in de eenzaamste eeuw ooit, stelt econoom en schrijver Noreena Hertz. En een samenleving waarin mensen eenzaam zijn, loopt het risico dat mensen minder tolerant zijn naar anderen

Deze week stond schrijfster, presentatrice Nadia Zerouali als kiezer tegenover Geert Wilders in het RTL-verkiezingsdebat. Waarom ziet u mij als tweederangsburger, vroeg ze de politicus. En: ze nodigde Wilders uit voor een bordje couscous. 'Ik neem wel een gehaktbal mee', antwoorde die laatste. Zerouali over couscous mét gehaktballen.

Je schrijft om gelezen te worden. Hoewel ik hard roep dat impact belangrijker is dan bereik, ontkom ook ik niet aan cijfergeilheid. Dus toen de persvoorlichter van de Universiteit Utrecht me honderdduizenden lezers voor de neus hield, hapte ik gretig toe. Mijn ervaring eindigde in een teleurstelling, en in een les.

Hoe hebben we zo eenzaam kunnen worden? En wat kunnen we leren van filosofen en kunstenaars over de menselijke behoefte aan verbinding in tijden van afstand en isolatie? Op het Brainwash Festival over Collective Loneliness was filosoof Marjan Slob te gast. Hieronder lees je haar column.

Te vaak wordt de verantwoordelijkheid voor een leerachterstand bij de kinderen gelegd, ziet onderwijssocioloog Orhan Agirdag. In Brainwash Talks legt hij uit dat we naar het systeem moeten kijken.

Een jaar lang werkte schrijver en journalist Fernande van Tets in een land waar het leven niet langer vanzelfsprekend is: het door oorlog geteisterde Syrië. Nog altijd is het er niet veilig, en toch ijvert Nederland om Syrische vluchtelingen terug te sturen. In haar boek Vier Seizoenen in Damascus stelt Van Tets de vraag wat er nog is om naar terug te keren. Aan de hand van muziek spreekt ze met Johan Fretz in de HUMAN-podcast Brainwash.

Corona heeft ervoor gezorgd dat meer mensen zich eenzaam voelen, ziet ook psychoanalyticus en hoogleraar psychodiagnostiek Paul Verhaeghe. Maar het probleem is structureler.

We snakken naar 'perspectief' op planeet aarde. Ondertussen landt er een robotkarretje op Mars genaamd Perserverance, oftewel 'volharding'. Hoe zit het met het uithoudingsvermogen van de moderne mens, variant: Nederlander?

Toon ons een voorbijglijdende wolk en we zien er een hondje in. Geef ons twee bollen sneeuw, en we maken er een figuurtje van. Mensen zijn betekenisdieren. Juist daarom is het zo erg dat de musea al zo lang gesloten zijn.

Ze was betrokken bij de Klimaatzaak tegen de Nederlandse staat, en procedeert namens Nigeriaanse boeren tegen Shell. En met succes. Advocaat Channa Samkalden over universele rechtvaardigheid.

Mardjan Seighali vluchtte voor het gewelddadige regime van Iran in 1990. Dertig jaar later is ze de nieuwe voorzitter van het Humanistisch Verbond. Deze organisatie viert in 2021 dat het al 75 jaar strijdt voor keuzevrijheid en gelijkwaardigheid. Een strijd waar Seighali in Iran in de gevangenis voor werd gemarteld.

Instagram lijkt een onmogelijke plek voor feminisme. De app draait om beeld, liefst van jezelf en liefst het mooist mogelijk. Dat is niet gemakkelijk te rijmen met activisme. Toch weten feministen er een grote schare volgers op te bouwen, dankzij een lastige balanceeract.

Vaccins met nanotechnologie, of Bill Gates als bedenker van het virus: tijdens de pandemie neemt complotdenken een vlucht, ziet cultuursocioloog Stef Aupers. In Brainwash Talks vraag hij zich af waarom.

Wie wakker ligt, is helemaal alleen achtergebleven in een onbevolkte wereld, moet een tweede dag in haar doodvermoeide eentje zien door te komen, en weet zich ongezien en onbegrepen in de lange nacht.

We zijn nog nooit met zovelen zo eenzaam geweest. Althans, dat wordt ons verteld. De samenleving zou gebukt zou gaan onder een eenzaamheidsepidemie. Maar eenzaamheid neemt niet toe, het is geen ziekte en het is niet besmettelijk, zegt journalist en schrijver Lynn Berger. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit in de HUMAN-podcast Brainwash.

Het extreme winterse weer heeft voor een wonder gezorgd: opeens lijkt de eenzaamheid uit Nederland verdreven. Hoe een nationale identiteit kan zorgen voor een warme deken, zelfs voor de eeuwige vreemdeling die standaard in de kou staat.

Het doet pijn, het maakt ziek en het zorgt voor wanhoop en verdriet: eenzaamheid. In een tijd waarin we meer met elkaar verbonden zijn dan ooit, zegt desondanks meer dan 40 procent van de volwassen Nederlanders dat ze eenzaam zijn, en één op de tien in ernstige mate. En hoewel eenzaamheid vaker voorkomt onder ouderen, is het net zo goed een probleem onder jongeren.

De Nederlandse politiek is geen goede afspiegeling van de samenleving, dat stelt sociaal activist Devika Partiman in Brainwash Talks. Gelukkig is het niet moeilijk om dat te veranderen.