Artikelen

De mens is een vreemd wezen, stelt filosoof Alicja Gescinska. We doen elkaar zoveel kwaad, door elkaar in woord en daad te vermoorden. Toch is ook een doorsnee mens tot prachtige dingen in staat.

Abram de Swaan is emeritus-universiteitshoogleraar sociale wetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Officieel is hij al tien jaar met pensioen, maar in een maatschappij die zo in beweging is, trekt hij zich daar niets van aan. En dus mengt hij zich ook in de discussie over minister Stef Blok.

Albert Jan Kruiter is niet alleen onderzoeker, maar ondersteunt met zijn Instituut voor Publieke Waarden ook burgers die vastgelopen zijn in het bureaucratisch moeras. Een 19e eeuwse Franse filosoof is daarbij zijn baken: Alexis de Tocqueville. In Brainwash Talks laat Kruiter zien dat de Tocqueville actueler is dan ooit.

Pete Hoekstra is fundamenteel ongeschikt om ambassadeur te zijn. Pete Hoekstra maakte zich in zijn eerste werkweek al onsterfelijk belachelijk in een interview met de NOS. Verslaggever Wouter Zwart vroeg de ambassadeur om diens uitspraken te verantwoorden dat er in Nederland auto's en politici in brand worden gestoken door militante moslims.

Hypnose, psychose, propaganda, samenzwering, fake news: het komt allemaal voorbij in cultklassieker The Manchurian Candidate uit de jaren zestig. Na de recente ontmoeting tussen Trump en Poetin in Helsinki vraagt filmjournalist Gawie Keyser zich af: hoe dicht zit de film op de werkelijkheid?

'Alzheimerfluisteraar' wordt ze genoemd: theatermaker en artistiek leider Adelheid Roosen. Toen haar moeder Alzheimer kreeg, ontwikkelde ze een bijzondere filosofie voor menselijke omgang met dementie.

Frankrijk, Italië, maar veel liever nog veel verder weg, naar oorden waar geen toerist komt. Nog een paar weken, dagen misschien nog maar, dan begint de vakantie en gaan we massaal de hort op. Niet zozeer om ergens naartoe te gaan, maar veel meer om het leven hier te ontvluchten, als je het hoogleraar filosofie Ruud Welten vraagt. Over reizen als collectieve dwangneurose, modern kolonialisme en mythisch individualisme.

Zelfoverschatting is een oermenselijke eigenschap. De meeste mensen hebben een iets te rooskleurig beeld van zichzelf.

Donald Trumps' VS steunt zijn NAVO-partners niet meer onvoorwaardelijk. Zijn we zonder Amerikaanse bescherming nog wel veilig? Is de tijd gekomen dat Nederland zijn eigen nucleair arsenaal moet opbouwen, vraagt Daniel Mügge zich af.

Oeki Hoekema. Niet alleen draagt de eigenzinnige Fries de mooiste Nederlandse voetbalnaam, ook wordt hij gezien als de laatste profvoetballer met principes. Weigerde in 1978 deel te nemen aan het WK, dat gespeeld werd in het Argentinië van dictator Jorge Videla. Trouw blijven aan jezelf en je eigen opvattingen: journalist en schrijver Bert Wagendorp over Oeki Hoekema.

We kijken slecht om ons heen. Een beeld op straat, daar kijk je vooral naar als er toevallig een vogel vol op de neus heeft gekakt.

De mammoet. Allang uitgestorven, maar hij zou zomaar eens terug kunnen keren. Wetenschappers van over de hele wereld doen hun best om de mammoet met geavanceerde gentechnologie en DNA te reïncarneren. Wetenschapsjournalist Torill Kornfeldt vertelt wat erbij komt kijken en wat de terugkeer van de mammoet zo belangrijk maakt.

Nederland ziet zichzelf als voorvechter van homorechten. We waren immers het eerste land dat het huwelijk openstelde voor mensen van hetzelfde geslacht en op dat wapenfeit gaan we al zeventien jaar prat. Het is voor onze nationale identiteit essentieel dat we hoog staan in internationale rankings over LHBTI-acceptatie. Een recente studie stemt echter somber, laat sociaalwetenschapper Linda Duits zien.

Cultuursocioloog Ruben Jacobs moest er niets van hebben, van aandelen. Rendementen, opties en koersberichten: het kon hem niet bekoren. Tot hij heel recent besloot aandeelhouder Shell te worden. Niet om er zelf beter van te worden, wel om de wereld een beetje groener te maken.

Niet alleen is hij één van de grootste voetballers aller tijden, ook is woordkunstenaar. Johan Cruijff. Schrijver en taalwetenschapper René Appel legt in Brainwash Talks uit wat er zo Cruijffiaans is aan het spreken van Cruijff, en doet uit de doeken hoe zijn zinnen echt begrepen moeten worden.

Daniëlle Steenbrink wordt geboren als Django, maar heeft al snel door dat ze anders is. Ze voelt zich veel meer een meisje dan een jongen. Pas na twintig jaar durft ze uit de kast te komen. Dit is haar verhaal.

Twaalf Thaise voetballertjes en hun coach die vastzitten in een ondergelopen grot op zo'n vier kilometer van de ingang grijpt momenteel de verbeelding van de hele wereld aan. Het drama echoot op bizarre wijze dat van de klassieker Ace in the Hole van de Amerikaanse meester Billy Wilder die juist nu opnieuw in de bioscopen draait, stelt filmjournalist Gawie Keyser.

'Je weet dat dit problemen gaat opleveren, he?', waarschuwt filosoof Ingrid Robeyns, als het onderwerp overbevolking ter sprake komt. 'Wat je er ook over zegt, je trapt op zere tenen.' En toch moeten we het er volgens haar wél over hebben. Want hoe meer mensen op aarde, hoe meer roofbouw op het ecosysteem en hoe moeilijker het wordt om ervoor te zorgen dat iedereen een goed leven kan hebben.