Brainwash Talks

Hoe verschillende we ook zijn, toch kunnen we samenleven. Antropoloog Margaret Mead heeft met haar onderzoek overal ter wereld het zelfbeeld van de westerse mens radicaal veranderd. Ook dat van antropoloog Jitske Kramer. In Brainwash Talks geeft Kramer een vlammend pleidooi voor verbinding.

Individualisering, globalisering en technologisering: hoe te leven als alles voortdurend verandert en onzekerheid de enige zekerheid is? De Poolse socioloog Zygmunt Bauman bood tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een houvast. In Brainwash Talks leert Tabarki je de onzekerheid te omarmen.

Een ander helpen oversteken, een dakloze kleingeld geven, of iemand ondersteunen bij zijn huiswerk. Altruïsme, dus. Er zijn mensen die zeggen dat het niet bestaat, dat er altijd een zeker eigenbelang schuilt in het helpen van een ander. Al is het maar om het goede gevoel dat je eraan overhoudt. Filosoof Jelle de Boer deed er onderzoek naar en komt tot de conclusie dat er niets egoïstisch is aan altruïsme.

De Marokkaanse schrijver Fatima Mernissi is het boegbeeld van het moslimfeminisme en de held van journalist Fidan Ekiz. Ze bekritiseert de ondergeschikte positie van de vrouw in islamitische samenlevingen en is actueler dan ooit, zeker nu ook de mannen meedoen. Ekiz over haar held en het nieuwe moslimfeminisme.

Voor jurist en schrijver Roxane van Iperen was een idee van de Franse filosoof Pierre Bourdieu een eyeopener. Het bracht haar tot een radicaal pleidooi voor solidariteit en gelijkwaardigheid. Want alleen onder die voorwaarde, kan een dubbeltje een kwartje worden.

Het leven van theatermaker Freek Vielen kwam op scherp te staan toen zijn moeder ernstig ziek werd. Hij worstelde met de vraag of we ons lot naar ons eigen hand kunnen zetten. Zijn antwoord, maar vooral ook troost vond hij bij de Amerikaanse schrijver Kurt Vonnegut. Wat bestseller Slaughterhouse-Five, or The Children's Crusade, Vielen leerde over de maakbaarheid van het leven: je ziet het in Brainwash Talks.

Zijn colleges Chinese filosofie behoren tot de populairste vakken op Harvard. Waarom? Omdat ze toepasbaar zijn op het dagelijks leven. Want, juist in het alledaagse, in de kleine handelingen en gebaren, schuilt de weg naar het goede leven, stelt filosoof Michael Puett. al kunnen die kleine handelingen en routines je ook behoorlijk in de weg zitten.

Dat Facebook, Twitter en WhatsApp zo onschuldig niet zijn, dat weten we zo langzamerhand wel. Toch zijn we volgens onderzoeker en scepticus Evgeny Morozov nog veel te naïef. In zijn Brainwash Talk helpt hij je om je data te herroveren.

Of we nu boodschappen doen, of bepalen op welke politieke partij we willen stemmen: we worden genudged, geprikkeld en gepusht. Volgens filosoof James Garvey hebben we steeds minder invloed op ons eigen gedrag. Op het Brainwash Festival, het grootste denkfestival in Nederland, legt hij bloot hoe onze keuzes voor ons gemaakt worden.

Vraag hoe het met iemand gaat, en druk is het antwoord. We zijn er niet goed in, in rust in onze levens inbouwen. We plannen en plannen tot een burn-out erop volgt. Volgens filosoof Ignaas Devisch is dat zo erg nog niet, zolang we ons maar met het juiste bezighouden. En wat dat is, dat legt hij je haarfijn uit.

De taal leren, en meedoen in de samenleving. Al zo’n 25 jaar is dat de eis die gesteld wordt aan nieuwkomers. Inburgeren, dus. Politiek filosoof Tamar de Waal deed er onderzoek naar en kwam tot een stuitende conclusie. Op het Brainwash Festival, het grootste denkfestival in Nederland, laat zij zien wat er misgaat.

De wereld bevindt zich in de diepste crisis van de recente geschiedenis, stelt Naomi Klein. Toch is ze hoopvol, en wel door dit protest.

Susanna Halonen was negen toen ze haar passie vond: paardrijden. Toen ze besloot om van paarden haar werk te maken, kwam ze bedrogen uit. Een zoektocht nar geluk, zingeving en passievol leven volgde. Dit is het verslag daarvan.

In het publieke debat over ras, inkomensongelijkheid en geslacht is niet waarheid het doel, maar comfort, zo ontdekte schrijver Chimamanda Ngozi Adichie. En dat terwijl je niet uitspreken soms geen optie is, daar is het onrecht te groot voor.

Economieën van de twintigste eeuw kenmerken zich door de gedachte dat ze oneindig moeten blijven groeien. Ze zijn financieel, politiek en sociaal verslaafd geraakt aan die groei. Tijd voor een meer duurzaam model, stelt econoom Kate Raworth.

Hartslag, stress, productiviteit. Alles is te meten en dus te weten. En daarmee verwordt de mens tot een wiskundig model, stelt schrijver Bas Heijne. In zijn Brainwash Talks gaat hij op zoek naar datgene dat mens nog onderscheidt van machine.

De dood en belasting zijn de enige zekerheden in het leven, werd lang gedacht. Maar gerontoloog Aubrey de Grey trekt die tegelwijsheid nu in twijfel. Hij laat zien dat ouderdom een ziekte is. En ziektes, die kunnen genezen worden.

Mijn leven is van mij, wordt vaak gedacht. Je kunt er van maken wat je wilt. Dat is niet zo, stelt theatermaker Laura van Dolron. En dat is ook helemaal niet erg.