In Brainwash Zomerradio van Human interviewt presentator Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. Welke nummers zijn vormend geweest voor hun identiteit en denken? Deze keer theatermaker en schrijver Marjolijn van Heemstra. Een gesprek over moederschap.

Het moederschap kan een transformatief effect hebben op het werk van een theatermaker en schrijver. De werken die ik na de geboorte van mijn kinderen maakte, zijn als het ware cadeautjes aan mijn kinderen. De columnbundel Het Groeit, Het Leeft gaat over mijn kinderen, en de roman En We Noemen Hem is speciaal geschreven voor mijn eerste zoon. Dat schreef ik omdat ik iets aan hem wilde vertellen. Hij is nog heel klein (hij is nu drieënhalf jaar oud) maar ik had de behoefte om iets groots te doen.

Als je kleine kinderen hebt, ben je zo bezig met de dagelijkse dingen − eten prakken, luiers verschonen − en ik wilde iets groters, ik wilde iets maken voor hem. Iets waar hij over twintig jaar ook nog iets aan heeft. Dat geldt ook voor mijn columns, die schrijf ik omdat ik denk dat het leuk is om ze later terug te lezen, en niet te vergeten hoe deze tijd was.

Schrijven geeft mij een manier om beter naar mijn kinderen te kijken. Als je gaat schrijven, ga je aandachtiger kijken. Je observeert op een andere manier. Je gaat inzoomen en je wilt precies zijn. Je wilt de juiste woorden vinden, dus moet je precies weten wat je ziet en wat je voelt. Daarvoor moet je afstand nemen. En juist als je afstand neemt, als je je kinderen gaat beschrijven, komen ze heel dichtbij.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Een moeder met haar dochter (foto: Tanaphong Toochinda).

Je komt dichterbij door verderaf te gaan staan. Natuurlijk moet je ze niet alleen beschrijven, in de eerste jaren moet je je kinderen vooral heel veel vasthouden. Maar ik heb dat wel nodig, merk ik. Door over mijn kinderen te schrijven, voel ik beter aan wie ze zijn, en wie ik ben. En wie we zijn ten opzichte van elkaar. Zo zorg ik er ook voor dat ik mezelf niet verlies in dat geprak en dat gepoep. Want eerlijk is eerlijk; dat is best heftig.

Ik schreef ook om mezelf te blijven horen denken. En We Noemen Hem is tussen de bedrijven door geschreven. Soms heel letterlijk: dan ging mijn vriend de supermarkt in om boodschappen te doen en schreef ik snel op de parkeerplaats nog een hoofdstuk van het boek. Als ik schreef, hoorde ik mezelf denken, kon ik blijven bestaan. Het gevaar van ouderschap, is dat je jezelf verliest en je grenzen verliest. Ik denk dat dat moeders daar vatbaarder voor zijn dan vaders.

Zorgen voor je kinderen en schrijven, helpt me ook beter te schrijven. Dat komt omdat ik me zoveel meer moet concentreren nu. Er is geen tijd meer voor afleiding, of zijwegen. Als ik tien minuten heb, moet ik alles er uithalen. Ik weet beter wat ik wil vertellen en waarom. Er is geen tijd meer voor twijfel, voor onzekerheid, voor gedoe. Ik word losser en kom dichterbij mezelf. Er is geen tijd meer om van mezelf af te wijken.

De muziek die Marjolijn van Heemstra selecteerde voor Brainwash Zomerradio:

meer weten?

Theatermaker Marjolijn van Heemstra was te gast in Brainwash Zomerradio, waarin presentator Floortje Smit denkers interviewt aan de hand van de muziek die hun leven heeft veranderd. Beluister de hele uitzending hierboven terug.