Over twintig jaar suist een vloot van flinterdunne microchips door de interstellaire ruimte, op weg naar de sterren. Dat is het doel van Breakthrough Starshot, het project dat vorig voorjaar door Russische internetmiljardair Yuri Milner werd gelanceerd. Het heeft zelfs een concreet reisdoel: Proxima b, een exoplaneet zo groot als de aarde, die deze zomer werd ontdekt bij de dichtstbijzijnde ster Proxima Centauri.

Hoe realistisch is een tocht naar Proxima b? Het wordt op zijn zachtst gezegd een technologische uitdaging. Om eenvijfde van de lichtsnelheid te bereiken, wordt elke microchip bevestigd aan een metersbreed zeil, dat door lasers op aarde wordt beschoten.

Het boodschappenlijstje aan benodigde uitvindingen: een laserbundel met een vermogen zo groot als het energieverbruik van Frankrijk; camera, batterij en bijstuurraketjes op een chip van een vierkante centimeter; een zender krachtig genoeg om een boodschap terug te sturen vanaf Proxima b. Technologie die nu nog niet bestaat. Toch is het doel van de geldschieters om rond 2040 de eerste zeiltjes te laten lanceren.

De vergelijking dringt zich op met de Space Race vijftig jaar geleden. Ook toen waren de technologische drempels ongekend hoog; toch zijn die overwonnen. Maar de omstandigheden zijn nu anders. De maanreis werd gekatalyseerd door de politieke prestigestrijd tussen de VS en de Sovjetunie. Bovendien is de maan dichtbij; vier dagen na de lancering van Apollo 11 stond de Amerikaanse vlag op de maan. Proxima b staat op vier lichtjaar van de aarde. Zelfs als voor alle problemen een oplossing wordt gevonden, duurt het alsnog minstens 20 jaar voordat de zeiltjes bij Proxima b aankomen. En als het lukt een foto terug te sturen, is die vervolgens nog vier jaar onderweg.

Het is de vraag of het geduld van Milner sterk genoeg is (en zijn zakken diep genoeg) om zo lang te wachten op de Breakthrough.

Maar wat opvalt is het voorzichtige optimisme van de wetenschappers die zich over deze mogelijkheid buigen. De bergen zijn erg hoog, maar het is niet onmogelijk. Een interstellaire reis is iets waarover je mag durven denken.

meer weten?

De foto bij dit stuk is een impressie van de oppervlakte van de recent ondekte planeet Proxima b, die een baan maakt om de rode dwergster Proxima Centauri. Adembenemend, maar geen accurate representatie. Daar ontbreekt het ons nog aan tot de reis een feit is. Dit beeld is namelijk het werk van de fantasie van een kunstenaar, en is onderdeel van een hand-out die afgelopen zomer werd uitgedeeld door European Southern Observatory.

Ook wel wafersat (wafelsatteliet) genoemd: een dun plaatje van een centimeter groot, uitgerust met camera en zender. In de ruimtevaart is massabesparing cruciaal: hoe lichter het ruimtevaartuig, hoe minder energie het kost om het tot grote snelheden te brengen.

Een exoplaneet is een planeet die om een andere ster draait dan de zon. 

Nature legde deze vraag onder de loep.

In de Koude Oorlog was de ruimte een strijdterrein voor de ideologische en strategische concurrentie tussen de VS en de Sovjet-Unie. De eerste slagen werden gewonnen door de Sovjets met de eerste satelliet en mens in de ruimte; de Amerikanen overtoepten dat in 1969 met de bemande Apollo 11-missie naar de maan.