Wat doe je als je iets wilt verbieden, maar dat niet hardop durft te zeggen? Omdat je geen zeikerd wilt zijn, of niet preuts wilt overkomen. Een slimme strategie is dan aanverwante zaken verbieden, liefst onder het mom van veiligheid en eigen bestwil. Sekswerkers weten daar alles van.

In Nederland is sekswerk zogenaamd legaal. Met vergunning mag je seksuele diensten aanbieden. Daar is ook alles meegezegd. Het verkrijgen van een vergunning is bijkans onmogelijk en overheden doen er alles aan om bestaande vergunningen in te dammen. Zo verdwenen er in Amsterdam veel legale werkplekken op de Wallen en werd in Utrecht het Zandpad gesloten. Gemeentes mogen zelf beslissen over vergunningen, en in de praktijk betekent dat: liever nul.

Wanneer je zonder vergunning aan de slag gaat, werk je illegaal. Dat is niet hetzelfde als gedwongen. Toch doet de regering of dat het geval is, om zo sekswerk te verbieden zonder hardop te zeggen dat ze het willen verbieden.

Christelijke partijen zijn tegen prostitutie. De VVD is dat niet per definitie, maar ook daar én bij D66 zitten politici die sekswerk liever niet zien. De huidige wetgeving stelt daarom dat ze uitbuiting wil tegengaan. Een logische manier om dat te doen is sekswerk decriminaliseren: als je de juridische en economische positie van sekswerkers versterkt, zijn ze immers minder vatbaar voor louche praktijken. Ons kabinet rechts-met-de-kerk doet echter het tegenovergestelde.

Momenteel loopt er een internetconsultatie (bedoeld om burgers suggesties te laten doen voor verbetering van wet- en regelgeving die in voorbereiding is) op het zogeheten pooierverbod. In de toelichting staat:

'Prostituees die in de niet vergunde branche werkzaam zijn worden vaak op enige wijze gefaciliteerd bij de uitoefening van hun activiteiten door personen die hier financieel voordeel uit halen. Uit onderzoek blijkt dat de volgende spelers kunnen worden onderscheiden bij informele prostitutie: eigenaren van panden, kamerverhuurders(exploitanten), horeca-exploitanten, personen die optreden als beschermer/geldbewaarder, bodyguards, snorders, loopjongens en boekhouders' (p. 8).

Opvallende afwezige in dit rijtje zijn… daadwerkelijke pooiers. Dat woord roept een beeld op van gemene mannen die 'hun meisjes' slaan en al hun geld inpikken. In werkelijkheid gaat het dus deels om mensen die juist de veiligheid van sekswerkers vergroten (bodyguards en chauffeurs).

Onder de nieuwe wet vallen ook:
'activiteiten als het beschikbaar stellen of faciliteren van websites of andere media voor advertenties voor niet vergunde prostitutie, kamerverhuur voor onvergunde prostitutie, het verrichten van vervoersdiensten en het verrichten van bodyguardwerkzaamheden' (p. 9).

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Een sekswerker op het Zandpad in Utrecht (foto: ANP/Robin Utrecht).

Het kabinet wil dus websites criminaliseren waar mensen diensten aanbieden. Daar valt dus ook Twitter onder, en niet alleen voor sekswerkers, maar opnieuw ook voor de mensen waarmee zij samenwerken.

Nederland is niet het enige land dat sekswerk op deze manier bestrijdt. In de Verenigde Staten zijn net twee wetten aangenomen: de Fight Online Sex Trafficking Act (FOSTA) en de Stop Enabling Sex Traffickers Act (SESTA). Het riedeltje is hier hetzelfde: het tegengaan van mensenhandel en uitbuiting om sekswerkers te beschermen.

De wetten houden in dat websites verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de content die hun gebruikers daarop plaatsen, als die content te maken heeft met mensenhandel of op enige manier prostitutie promoot of faciliteert. Dat kan grote gevolgen hebben voor sites. Sommigen kiezen eieren voor hun geld: zo stopte Craigslist, een bekend netwerk waar veel contactadvertenties op staan, al met hun 'personals' sectie, en blokkeerde Reddit zijn sekswerkersforum.

In de VS is er veel kritiek op FOSTA/SESTA. VICE sprak met een sekswerker die uitlegde hoe de wet pooiers juist in kaart speelt:

'I know so many people who were able to start working indoors or leave their exploitative situations because of Backpage and Craigslist … They were able to screen for clients and keep themselves safe and save up money to leave the people exploiting them. And now that those sites are down, people are going back to pimps. Pimps are texting providers every day saying 'the game's changed. You need me.''

FOSTA/SESTA gaat niet alleen sekswerkers aan: Vox schreef dat de wet het internet as we know it bedreigt, digitale burgerrechtenorganisatie Electronic Frontier Foundation noemt het 'a win for censorship'. Hoewel FOSTA/SESTA ook direct Nederlandse internetgebruikers raakt, is het hier relatief stil: alleen Metro en RTL Nieuws berichtten erover (gezocht in Lexis/Nexis op zowel SESTA als FOSTA).

'Dergelijke activiteiten dragen eraan bij dat de illegale prostitutiebranche in stand blijft' (p. 9) staat in de Nederlandse toelichting op het pooierverbod. Dat is wrang: de illegale branche bestaat immers omdat een vergunning krijgen zo moeilijk is. Als de overheid werkelijk sekswerkers wilde helpen, dan zou ze hen betrekken bij beleid. Dat gebeurt niet.

Op Twitter spreken sekswerkers hun angst en woede uit: verdere criminalisering van hun werk bedreigt immers niet alleen hun levensonderhoud, maar ook hun fysieke veiligheid. Dit is het moment om je achter hen te scharen, ook als je niks met sekswerk hebt. Want censuur begint altijd aan de randen, en het pooierverbod kan net als FOSTA/SESTA de vrijheid van alle internetters inperken. Zoals voorvechter Hella Dee schrijft: 'sekswerkers zijn de kanaries in de burgerrechtenmijn'.