In Almere is een wethouder afgetreden. Het geeft niet dat je dat even had gemist, en hij is van de PvdA, dus ook de trouwe volgers van de prachtige site Is er een VVD'er opgestapt? kan het eenvoudig ontgaan zijn. Het hoeft natuurlijk ook niet altijd bij iedereen op de radar als er ergens een wethouder opstapt, maar in dit geval moeten we het toch echt even hebben over Tjeerd Herrema en zijn aftreden. De officiële reden voor zijn vertrek is dat vijf van de zes wethouders het vertrouwen in hem hebben opgezegd na beschuldigingen van seksuele intimidatie, anno 2018 doodzonde nummer één voor elke carrière. Maar Tjeerd Herrema's aftreden laat zien dat we niet alleen in een tijd leven waarin seksuele intimidatie eindelijk wordt behandeld met de ernst die het verdient, maar óók in een tijd waarin een slecht onderbouwde beschuldiging gigantische gevolgen kan hebben. Zet je schrap voor een raar verhaal.

Herrema's carrière is getorpedeerd door journalist en hypnotiseur Marcel Beijer. Volgens Beijer is er het volgende gebeurd: hij ontving op 30 mei een bericht van de wethouder met daarin het cryptische woord 'cymbub' en drie emoji's, te weten een kat, een duim en een smiley. Toen hij het bericht kreeg was Beijers reactie die van elk redelijk mens: dit is een foutje. Ik zou in zo'n geval even een bericht naar Herrema sturen maar misschien wilde Beijer de wethouder niet onnodig in verlegenheid brengen. In ieder geval kreeg de kat van Herrema nog een staartje toen Beijer op 4 juni in de avond door Herrema werd gebeld. Beijer nam op en hoorde allemaal gekreun. Eerst dacht hij dat de wethouder onwel was geworden, want zo'n lieve onbedorven jongen is Beijer nu eenmaal, maar al snel werd het duidelijk dat Herrema zich juist wél goed voelde, en Beijer naar seksgeluiden zat te luisteren.

Nu wordt het verhaal ingewikkeld, want Beijer, de onvermoeibare speurneus, had natuurlijk meteen door dat er meer achter dit telefoontje stak. De Robert Langdon van Almere ontcijferde al snel de verborgen boodschap uit het eerdere berichtje van Herrema. Cymbub, dat was natuurlijk een typfout. Dat moest cumbub zijn, 'een woord dat staat voor de seksuele handeling waarbij je bellen blaast met sperma', aldus de geplaagde hypnotiseur in Het Parool. Overigens meent de Volkskrant dat het woord 'zaadsnot' betekent, maar ik heb geen idee waar ze dat vandaan halen en wat zaadsnot dan wel mag betekenen, zaad lijkt van zichzelf al best wel veel op snot. Ook de emoji's lieten weinig aan de verbeelding over, iedereen weet immers dat een plaatje van een kat staat voor 'snorren', en hier citeer ik weer Beijer, 'wat betekent dat je seks met iemand wil hebben. Goeie seks kennelijk, want er stond dus ook een duimpje bij.'

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Foto: Quinten de Graaf.

De wethouder wordt met deze aantijgingen geconfronteerd en geeft de volstrekt aannemelijke verklaring dat hij niet in het geheim een journalist tot seksueel bellenblazen probeert te verleiden, maar gewoon een foutje heeft gemaakt. Een verklaring voor het telefoontje met 'seksgeluiden' is er ook. Herrema vertelt hier óf een creatieve smoes, óf de beschuldiging van Beijer dwingt de wethouder tot een mate van eerlijkheid die me erg ongemakkelijk lijkt. Volgens Herrema belde hij Beijer per ongeluk vanuit zijn broekzak, terwijl hij op het toilet zijn behoefte deed. De geluiden zouden zijn veroorzaakt door de nasleep van 'een heftige darmoperatie [enkele jaren geleden] waar hij nog dagelijks de gevolgen van ondervindt'. Het moet niet makkelijk zijn voor Herrema om dergelijke informatie publiek te moeten maken. De wethouder zegt ook nog tegen Beijer dat hij hopelijk geen rode oortjes heeft gekregen. Een wat flauwe, onhandige opmerking natuurlijk, maar voor Beijer hét signaal dat hij compleet in het ootje wordt genomen door de wethouder die zo wanhopig graag seks wil met Marcel Beijer, aldus Marcel Beijer. Hij dient een klacht in bij de burgemeester, die de beide heren keurig op gesprek uitnodigt en concludeert dat er sprake is van verkeerde interpretatie. Beijer vertrekt, want als iemand je ongelijk geeft kan dat alleen maar betekenen dat je niet serieus wordt genomen. Later die dag ontvangt hij van Herrema nog een emoji: een blozende kat. Nu weet Beijer het zeker: dit monster moet worden aangepakt.

Toen Beijer met dit verhaal naar de redactie van huis-aan-huisblad Almere Deze Week stapte, hebben die hem niet voor gek verklaard en het advies gegeven dat hij minder spannende films moest kijken, maar het verhaal direct gepubliceerd. Herrema kon niet anders dan aftreden. Maar me dunkt dat het wel duidelijk is dat hij niet is afgetreden omdat hij een grens heeft overschreden, maar omdat een journalist met waanideeën doelbewust zijn positie onhoudbaar heeft gemaakt. In een ingezonden brief naar Het Parool doet publicist Fanta Voogd verslag van een stukje eigen onderzoek: zowel via Google Afbeeldingen als via Youtube, Urban Dictionary, xHamster en Pornhub is de term 'cumbub' niet te vinden. Voogd maakt een terechte vergelijking met Trumps 'covfefe', ook al zo'n woord waar je op kan projecteren wat je wil, bijvoorbeeld dat hij aftreedt, wat in het geval van Trump aanzienlijk terechter zou zijn dan in het geval van Herrema. Voogd typeert de hele affaire als 'een hysterische uitleg van een paar onbenulligheden', en ik had het zelf niet beter kunnen zeggen.

Ik moet wel even een kritische kanttekening plaatsen bij de onderzoeksvaardigheden van de heer Voogd, want Urban Dictionary heeft wel degelijk een lemma over het woord cumbub, en dat is niet gisteren geschreven door Marcel uit Almere maar al in 2015 door ene doomofdave. Maar aangezien je al op pagina twee van Google's zoekresultaten voor cumbub op een boek uit 1756 stuit waarin Google Books per ongeluk de woorden cum bub heeft herkend, en verder alle resultaten over Beijers doldwaze intimidatieverhaal gaan, wil het er bij mij niet in dat Herrema een courante term uit de gayscene wilde gebruiken. Het lijkt aannemelijker dat Beijer gewoon net zo lang heeft gegoogled tot hij op een duister hoekje van het internet een lemma vond dat in zijn narratief past, waarin Tjeerd Herrema een gevaarlijke seksmaniak is die koste wat kost naar bed wil met de onweerstaanbare journalist Marcel Beijer, en er zelfs zijn politieke carrière voor op het spel wil zetten. Met Urban Dictionary kan je in ieder geval alle kanten op, die hebben zelfs een seksuele definitie van het woord brainwash online staan.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

© Brainwash

Tjeerd Herrema in betere tijden (foto: ANP/Marcel Antonisse).

Het interview met Marcel Beijer dat Het Parool publiceerde is opmerkelijk op alle verkeerde manieren. Dit verhaal is bizar, maar Beijer mag uitgebreid zijn verhaal doen en allerlei aannames op tafel gooien die voor Parooljournalist Marc Kruyswijk blijkbaar geen enkele aanleiding tot doorvragen bieden, en ook niet verder door hem worden nagetrokken. En het is niet alleen mijn mening dat Marcel Beijer lulkoek staat te verkopen: zoals eerder vermeld vond ook de burgemeester de beschuldiging ongegrond. Inmiddels heeft ook de Almeerder ombudsman, die zich onder andere moest buigen over de vraag of een wethouder zichzelf in een telefoongesprek van slechts 41 seconden naar een orgasme toe kon masturberen, de vloer aangeveegd met het verhaal van Beijer. Dat Herrema op deze wankele basis binnen no time door vrijwel het hele college aan de kant werd gezet, riekt volgens diverse insiders naar een politieke afrekening om andere redenen dan zijn vermeende wangedrag jegens Marcel Beijer.

De wethouder heeft inmiddels juridische stappen aangekondigd tegen huis-aan-huisblad Almere Deze Week en ik hoop voor hem dat hij volledig in het gelijk wordt gesteld. Niet omdat ik het volledig bewezen acht dat hij de vermeende seksuele bedoelingen jegens Beijer niét had, maar omdat een terecht grotere aandacht voor seksuele intimidatie ook een terecht grotere verantwoordelijkheid bij het uitspreken van een dergelijke beschuldiging met zich meebrengt. De krant had op basis van het slecht onderbouwde verhaal van Marcel Beijer nooit tot publicatie over moeten gaan, omdat ze hadden moeten weten wat de gevolgen voor Herrema zouden zijn. Dan mag je niet over één nacht ijs gaan.

We mogen als maatschappij dankbaar zijn voor de #MeToo-discussie. Jarenlange, systematische misdaden die volledig zonder gevolgen bleven, krijgen nu wel degelijk gevolgen. Het begin van die kentering ging gepaard met veroordelingen die soms wat extreem leken, maar zoals Aafke Romeijn uitlegt, in een uitstekend stuk over voortschrijdend inzicht en nuance in de #MeToo-discussie, hoort dat nu eenmaal bij dit soort maatschappelijke veranderingen. Wat er óók bijhoort is groeien in de veranderde verhoudingen, en daar hoort uiteindelijk een iets grotere mildheid en vooral een aanzienlijk grotere voorzichtigheid bij. In Almere hebben ze dat nog niet helemaal begrepen. Ik hoop dat de forse schadevergoeding die de rechter aan Herrema toe gaat kennen als les mag dienen.