'Dutch official advice to single people: find a sex buddy for lockdown' kopte The Guardian afgelopen vrijdag. Het nieuws ging de hele wereld over. Kijk die Nederlanders eens progressief zijn, kijk eens hoe open-minded! Toen het RIVM het advies daags erna 'nuanceerde', werd dit internationaal niet opgemerkt. De geest was al uit de fles.


Aanvankelijk luidde het officiële advies van het RIVM: seks tijdens corona mag alleen met een vaste partner waarmee u een huishouden vormt. Een richtlijn die misschien voor een paar weken acceptabel is, maar niet voor de quasi-permanente anderhalvemetersamenleving die ons voorgehouden wordt. Ik schreef daarom een opiniestuk voor Het Parool waarin ik betoogde dat aanraking essentieel is voor de gezondheid en dat een verplicht celibaat voor singles discriminatoir is.

Singles die stukgaan van huidhonger adviseren om een vertrouwde seksbuddy te nemen, kan wel eens opgevat worden als een aanprijzing van casual sex. En dat mag natuurlijk niet.

Afgelopen donderdag wijzigde het RIVM de richtlijn. Hoewel ik die aanpassing graag op mijn conto zou willen schrijven, was ze vooral het resultaat van lobbywerk achter de schermen van partijen als Soa Aids Nederland. Toch was ik uiteraard uitermate verheugd, trots en tevreden. 'Het is logisch dat u als single ook lichamelijk contact wilt hebben', schreef het RIVM op het loketgezondleven.nl. Seksbuddy's en knuffelmaatjes mochten, zolang je klachtenvrij bent en goede afspraken maakt.

Op vrijdagavond vertelde ik aan BBC Radio hoe fantastisch is het is om te leven in een land waar seks pragmatisch wordt benaderd. Waar officiële instanties weten dat mensen seks gaan hebben en ze nuchter advies geven over wat het beste kan. Waar voorlichting aan jongeren ook op dit idee gestoeld is, net als de soabestrijding en nu dus het corona-advies. De Britten smulden: zulke onbevangenheid is voor hen ondenkbaar.

Maar blijkbaar was het ook voor Nederland een stap te ver. Zaterdagochtend was het RIVM-advies opnieuw aangepast. Het was 'ongenuanceerd', zeiden ze tegen nu.nl. Ze waren geschrokken van de commotie op sociale media. Ik geloof voor geen centimeter dat ophef op Twitter voor de wetenschappers van het RIVM reden is om hun richtlijnen aan te passen – dan was de schreeuw van de twitteraars ook wel op andere onderwerpen gehoord. Eerder vermoed ik gebrek aan interne afstemming en een afkeer van seks bij sommige medewerkers.

© Daniel Tafjord

Een zoenend stel met mondkapjes

Het 'genuanceerde' advies is vooral een vagere richtlijn. Verdwenen zijn de concrete termen. Onder het kopje 'Geen vaste partner?' staat nu geen suggestie over met wie je dan intiem contact kan hebben, alleen: 'Bespreek samen hoe u dat het beste doet.'

Op de website van Soa Aids Nederland staan gelukkig nog wel specifieke, sekspositieve adviezen. Wat als je seks wilt met iemand op een cruiseplek, wat als je verlangt naar groepsseks? Saillant detail: het RIVM linkt niet direct naar deze pagina, maar naar een andere plek op de website waar de adviezen algemener en – wederom – een stuk conservatiever zijn. Daar mag groepsseks gewoon niet.

In landen als de Verenigde Staten is seksuele voorlichting een heet hangijzer omdat het gezien wordt als promotie. Het is daar zelfs lastig om onder tieners wetenschappelijke surveys over seks af te nemen, omdat zij vragen naar hun seksuele praktijken mogelijk zouden kunnen zien als aansporing seksueel actief te worden. In de verklaring van het RIVM bij het aangepaste advies lees ik eenzelfde redenatie terug. Namelijk: singles die stukgaan van huidhonger adviseren om een vertrouwde seksbuddy te nemen, kan wel eens opgevat worden als een aanprijzing van casual sex. En dat mag natuurlijk niet.

Sekspositiviteit in Nederlands beleid is nog steeds ver weg. Deze term wordt gebruikt voor een benadering van seks en seksualiteit die de nadruk legt op plezier, in plaats van op gevaar en risico. Het erkent dat er veel meer is dan voortplanting en monogamie, en beschouwt seks als positieve kracht in het leven van uiteenlopende mensen (zie deze studie voor een vergelijking van definities).

Deze boodschap komt wel terug in beleid, maar dan vooral als het gaat om ontwikkelingssamenwerking. Seksuele diversiteit en seksuele rechten zijn speerpunten van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Binnenlands blijken ze te controversieel.

Met de sex buddy in The Guardian profileerden we ons weer even als gidsland op seksgebied. Dat dit onbedoeld en onwaar bleek, wil ik het liefst weer vergeten. Laat me in de waan dat ik in een waanzinnig gaaf land woon waar seks bespreekbaar is, waar we er niet lacherig over doen maar waar we er vrij onverveerd van mogen genieten.