Tegenwoordig zijn we gewend aan films en series met een heldere rode draad en duidelijke dilemma's. Verhaallijnen ontvouwen zich in rap tempo en we komen het naadje van de kous te weten. Het nieuwe seizoen van Twin Peaks doet precies het tegenovergestelde: eindeloze aaneenschakelingen van surreële beelden en ogenschijnlijk onsamenhangende verhaallijnen voeren de boventoon. Het vervolg op een van de meest spannende cliffhangers allertijden lijkt één grote mindfuck. Waarom zouden we naar zoiets kijken?

Tekst loopt door onder de foto.

© Brainwash

Kyle MacLachlan als special agent Cooper in Twin Peaks (Showtime).

Een indruk van de nieuwe Twin Peaks:

'Ladies and gentlemen, the Roadhouse is proud to present: the Nine Inch Nails!' De band speelt She's Gone Away, het hele lied. Stroperig en schrijnend doet het aan, het donkere optreden wekt gevoelens van frustratie, woede en verdriet op. In een flits zien we hoe de slechterik ontwaakt. Stilte. Het is ineens 16 juli 1945, 05.29 in de ochtend, in de Amerikaanse staat New Mexico. Het aftellen begint: … three, two, one…. De allereerste atoombom wordt tot ontploffing gebracht. Een eindeloze aaneenschakeling van chaotische beelden lijkt op mysterieuze wijze samen te hangen met de explosie. Op de achtergrond leidt naargeestige muziek ons uiteindelijk naar een surreëel kasteel, waarin een opgedofte vrouw uit de jaren 20 naar een kapotte grammofoonplaat zit te luisteren.

Wie denkt dat je de serie had moeten volgen om dit te begrijpen heeft het mis, ook de fans hebben over het algemeen geen idee. De productie laat zich niet beoordelen als andere series die we voorgeschoteld krijgen, en een zacht stemmetje vertelt ons dat er meer wordt beoogd dan verwarring zaaien. Zo schreef Harry Mulisch ooit, na een lange, gecompliceerde opening van zijn boek De Procedure het volgende:

Ziezo, de opzet is gelukt. Wij zijn onder elkaar. De onreine meelezers zijn hals over kop gevlucht voor al die spookachtige letters. 'Dit lijkt naar niets!' hoorde ik ze roepen. Jij zei hetzelfde, maar anders: 'Dit is onvergelijkelijk.' Alleen jij bent er nog.

Net als bij Mulisch wordt onze honger naar vermaak in Twin Peaks - vijfentwintig jaar in leven gehouden door een ongeëvenaarde cliffhanger - omgebogen naar iets anders. Een andere houding ten opzichte van entertainment, en misschien wel ten opzichte van het leven zelf.

Alleen als we bereid zijn na al dat wachten iedere vorm van verwachting los te laten, vertrouwd te raken met 'het niet weten' en ons overgeven aan de stroom van beelden, komen we de afleveringen door zonder gefrustreerd te raken. Zelfs de onbehaaglijke aanschouwing van de atoomontploffing verandert dan opeens in een meditatieve ervaring. Hier is het de makers om te doen, ons iets te leren wat in andere series juist vermeden lijkt te worden: volledig opgaan in het hier en nu, zonder uit te kijken naar het volgende dat op ons pad komt.

Tekst loopt door onder de video.

Twin Peaks Trailer.

Niet alleen de ellenlange surreële beelden en onsamenhangende verhaallijnen wijzen in deze richting, maar ook de positionering van goed en kwaad. De slechteriken hebben als vanouds duidelijke verlangens en plannen, grof en expliciet aan ons getoond. De held, special agent Dale Cooper, lijkt daarentegen compleet richtingloos en open, en heeft op zijn zachtst gezegd minder idealen dan in de eerdere seizoenen. De strijd lijkt onevenredig.

Opvallend is dat Cooper desalniettemin ongedeerd blijft, onvrij noch weerloos is, en op miraculeuze wijze dichter bij zijn bestemming lijkt te komen. Uit deze dwaze vertoning van Cooper is daarom toch een boodschap over onze eigen verlangens en verwachtingen te destilleren. In tegenstelling tot het kwaad met haar omlijnde plannen en gekoesterde verwachtingen, zouden wij onze idealen, verlangens naar duidelijkheid en een goede afloop moeten loslaten en ons volledig overgeven aan het hier en nu.

Deze houding navigeert ons beter in een tijd waarin het kwaad aanwijsbaar is (de bekrompen leiders, de milieuvervuilers, de terroristen), maar het goede zich steeds minder laat definiëren. Niet in de laatste plaats door de wirwar aan informatie die op ons afkomt, de elkaar uitsluitende idealen (willen we een gastvrij land zijn, of de eigen cultuur behouden?) en door nieuwe concepten als 'alternative facts'.

Moeten wij daarom de oude vrouw uit het casino serieus nemen als zij over de 'dwaze' Cooper zegt: 'I hope you realize what a special person you have dining with you, he saved my life.'

We wachten af…