Artikelen

Het is een vraag die filosofen al eeuwen bezighoudt: wat is vrije wil, heeft de mens er één, of liggen onze keuzes al vast bij de geboorte? We legden de vraag voor aan de Amerikaanse filosoof Daniel Dennett, die de twee smaken in het debat uiteenzet en uitlegt dat je wel degelijk iets te kiezen hebt.

Vervreemding, eenzaamheid en ecologische rampspoed. Volgens de Britse schrijver George Monbiot zijn er verbanden tussen de grote problemen van onze tijd. Vanaf het Brainwash Festival biedt hij een uitweg uit de puinhoop.

Worden wie je bent. Het is hét credo van de Westerse wereld geworden. Kan het ook anders, vraagt filosoof Ype de Boer zich af. Tijdens zijn lezing op het Brainwash Festival ging hij geïnspireerd door filosoof Giorgio Agamben op zoek naar een alternatief.

Het wordt al de film van het jaar genoemd: Roma van regisseur Alfonso Cuarón. Volgens filmjournalist Gawie Keyser is het een prachtig tijdsdocument, dat de kracht van de vrouw toont.

Het hiv-virus kan inmiddels zo succesvol behandeld worden dat het virus niet langer overdraagbaar is. Het grootste probleem is niet langer hiv, maar het stigma eromheen.

Onwil, ontkenning, irritatie, woede, maar vooral onbegrip. De discussie over ons koloniale verleden is er een die we liever uit de weg gaan, merkt hoogleraar Gloria Wekker. Ze vraagt zich af hoe we de tegenstellingen te boven komen.

Hij at drie dagen lang gras, liep op geitenpootstelten en sloeg een geitenvacht om zijn rug zodat hij het zelf aan der lijve kon ondervinden: hoe is het om als geit door het leven te gaan? Kunstenaar Thomas Thwaites wilde het weten en nam die vraag zo serieus dat geen geit er meer van opkeek dat hij tussen de kudde in de wei liep.

Te gemakkelijk kloppen we aan bij de geestelijke gezondheidszorg, stelt psychiater Damiaan Denys. Tijd dat we weer leren lijden.

Hij voelt zich twintig jaar jonger dan hij is: Emile Ratelband. Via de rechter wil hij zijn leeftijd verlagen. Maar weet hij zelf wel waarom?

Hij fotografeert de allerkleinste momenten of de allergewoonste objecten. Zo legt kunstenaar Maurice van Es de dingen vast die we niet opmerken of meteen alweer vergeten, maar die wel het alledaagse geluk voeden.

Je werkt er samen lange tijd naar toe: de scheiding. Je hebt veel spullen samen, en deelt je leven met elkaar. Voor het eerst ben je het samen weer eens. Zo heeft de scheiding van de EU en het Verenigd Koninkrijk veel gemeen met de scheiding na een romantische relatie.

Al op jonge leeftijd ervoer consultant Astrid Elburg wat het betekent om erbij te horen, of juist niet. Aan de hand van Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela onderzoekt ze wat het betekent om mens te zijn.

Zo'n drie miljoen alleenstaanden telt Nederland, bijna een kwart van de meerderjarige inwoners. Het idee dat we het leven wel alleen aankunnen, groeit. Tegelijk zijn datingsites en apps als Tinder en Happn populairder dan ooit. Het roept de vraag op of er een ander voor nodig is om gelukkig te zijn. We vroegen het psychiater Dirk De Wachter, die er een boek over schreef.

Frankenstein kennen we als het beroemde verhaal van een maker die uit hoogmoed een monster schept. Minder bekend is dat het een bewuste aanval van auteur Shelley is, op een samenleving die vond dat het lichaamsuiterlijk van Afrikanen hen moreel ondergeschikt aan Europeanen maakte.

Discussie over de leeslijst. We lezen ze te weinig, grote Nederlandse schrijvers als Vestdijk, Mulisch en Wolkers. Maar dat maakt ons niet tot barbaren, integendeel.

De afgelopen decennia heeft er een ware invasie van beelden plaatsgevonden in ons dagelijks leven. Onze cultuur is een digitale beeldcultuur geworden. Dit heeft ook een schaduwzijde.

Op verdriet kun je je niet voorbereiden. Dat was de harde les die cabaretier Carolien Borgers leerde toen haar vader overleed. Troost vond ze bij de Amerikaanse schrijver Joan Didion, die haar beste vriendin werd.

Het zijn verwarrende tijden in de samenleving. Na een weekend vol lokale veldslagen tussen vreedzame demonstranten enerzijds en agressieve raddraaiers anderzijds heeft politiek Nederland besloten dat ze toch maar eens moeten reageren op de steeds verder uit de hand lopende demonisering van de tegenstanders van Zwarte Piet.