Je kunt hem kennen van films als Bloedbroeders, Het Leven is Vurrukkulluk, of series als Mocro Maffia: acteur en schrijver Jim Deddes. Je zult hem in elk geval kennen als Harco, het typetje uit de absurdistische YouTube-serie Joardy Season.
"Life on the road als theateracteur vond ik helemaal niet vet", vertelt Jim Deddes over het vinden van zijn weg als maker. "Ik vond het niet vervelend, maar het was niet waar mijn hart lag. Dan dacht ik: fuck, sta ik hier in de regen in de file bij Zwolle, terwijl ik sketches had kunnen maken." Deddes wilde iets anders doen dan traditionele voorstellingen spelen.
"Het is niet leuk om niet te weten wat er op het spel staat, als je het niet snapt. Zoals bij de laatste film van Christopher Nolan, Tenet. Allemaal prima, maar het wordt steeds onduidelijker, en op een gegeven moment haak je af. Toen ik op de theaterschool zat heb ik vaak gehad dat ik dacht: huh? Ik begrijp het gewoon niet. Het werd ook niet op een interessante manier gebracht. Dan snap ik wel dat er geen zeventienjarigen in een zaal zitten. De vorm heb je na 20 minuten wel gezien. Het interesseerde me minder dan bizarre YouTube-kanalen en beeldende kunst."
Een grote inspiratiebron voor Deddes is de satirische, absurdistische serie Jiskefet. Hij wilde zelf sketches maken, en kijken waar het schip zou stranden. Met dat werk was het ageren tegen de gevestigde orde. Zijn beroemde sketch Huilon werd een grote hit.
"Het is een rare man met een brilletje in een blauw jack. Hij krijgt één vraag, zo'n vox populi, en hij antwoordt met een stortvloed aan opsommingen." Het is een absurdistisch, eigen universum waar Deddes aan werkt, en dat doet hij op zijn eigen manier. "Ik heb een schuur, daar heb ik mijn artisticiteitshelm, een soort motorhelm die ik aan de binnenkant heb volgetekend en geschreven. Die gaat op en dicht, en daar kom ik pas na dagen uit. Nee, ik zou wel zo'n helm willen. Maar het is allemaal fake."
De sketches balanceren op de grens tussen werkelijkheid en fictie. "Het is niet echt, maar als je het niet kent, zou het wel echt kunnen zijn. Maar dat is niet de reden dat we het maken, om mensen te laten denken: is dit nou nep? Het lijkt ons grappig als hij sommige dingen zegt. Je moet zoeken naar de fun in een idee. Soms is iets nog niet goed, en moet je zoeken naar wat leuk is om te zien. Wat entertaint nou eigenlijk, wat heb je nodig, waar heb je zin in? Het heeft meer te maken met luisteren naar een bepaalde dynamiek, dan met het helemaal stuk redeneren. Het werkt op de momenten dat ik zelf ook denk, dit is leuk, dit is onverwacht, dit is kloten met de vorm."
Een van de nummers die Deddes uitkoos voor Brainwash, is My Mind Playing Tricks On Me, van Geto Boys. "Het is beste een vrolijk deuntje, maar de tekst gaat over drie totaal paranoïde mensen die denken dat ze achtervolgd worden: de muren komen op me af, en er is iets goed mis met mij. Het is goede storytelling, je gaat mee in het verhaal. Het klinkt als: 'Het gaat fucking slecht, ik ben fucking bang, yo.' Het is een heftig onderwerp, deze mensen hebben psychische hulp nodig. Het is niet stoer doen, wat je in veel rapnummers ziet."
Het contrast tussen de vorm en inhoud valt Deddes op, hoe iets zwaars heel lichtvoetig wordt gebracht. "Als je mij als publiek kan laten lachen, kan ik daarna ook geraakt worden. Het gaat om een bepaalde lichtvoetigheid. In de klassieke film La vita è bella maakt een vader van een concentratiekamp een leuke belevenis voor zijn kind, en daarom emotioneert het. Het leven is niet alleen maar huilOn, en het is ook niet alleen maar leuk. Het voelt goed als het een gezonde mix is van dingen. Een heel zware film over iets wat echt gebeurd is en heel heftig was, laat zo weinig aan de verbeelding over.
In onze sketches vertellen we ook serieuze verhalen met hele domme dingen erin. Zoals over Halleke, een vrouw die totaal mislukt is in de liefde, maar wel altijd op zoek is naar een man. Het is grappig om te kijken naar hoe zij slecht gaat, terwijl het voor haar wel superkut is. Het gaat ons meer over het gedrag van mensen, dan de punchline aan het einde. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in het gedrag van mensen. Ik vind het bijvoorbeeld indrukwekkend hoe zelfverzekerd sommige mensen kunnen zijn. Soms dacht ik: zo, die is anders dan mijn eigen ouders. Hoe mensen doen vertelt veel over ze. Het is mooi dat je de mensen die je nadoet, ook omarmt."