Marian Markelo is wintipriester en ziet dat de jongeren die haar bezoeken worstelen met grote levensvragen. Ze gelooft dat we te rade kunnen gaan bij de natuur, onze voorouders en elkaar.

“Iedereen die verbondenheid zoekt en respect heeft voor alles wat leeft, is welkom in winti.”

Marian Markelo (1956) is wintipriester en kenner van het Afrikaans-Surinaams historisch, spiritueel, sociaal en economisch erfgoed. Markelo houdt zich als priester niet alleen bezig met het begeleiden van mensen in hun persoonlijke leven, maar ook met het rehabiliteren van de winti-religie. Zo doet zij al 23 jaar het plengoffer bij de herdenking van de afschaffing van de slavernij in het Oosterpark op 1 juli.

Met wat voor vragen kloppen mensen bij u aan?

"De meeste mensen zoeken contact met een wintipriester omdat ze levensvragen hebben en geestelijke hulp kunnen gebruiken. Vragen zoals; hoe gaat het nu door met de aarde en het leven op aarde? Ik heb contact met mensen uit de klimaatbeweging, die zich zorgen maken over het voortbestaan van de natuur. Maar ook jonge mensen met vragen over de dood. Jonge mensen die zich afvragen; waarom leef ik? Wat is mijn missie in het leven? Hoe kom ik erachter wat mijn doel is? Ik voel me nutteloos. Met alle politieke onvrede zijn er mensen die zich afvragen; kan ik nog in Nederland wonen? Er is geestelijk heel veel werk te doen."

Hoe helpt u mensen daarmee?

"Er zijn verschillende methoden, je kunt kaarten leggen, een spiegel consult doen of schelpen werpen. Het meest beproefde is het gesprek aangaan, want dan kom je dichter bij het wezen van de mens die de vraag heeft. De kunst is om te vinden wat bij de persoon past. Ik vind het belangrijk dat iemand met een goed gevoel weggaat en inzichten krijgt.

Ik werk graag met Kaurischelpen. Dat is een methode waar je gesloten vragen stelt en schelpen werpt. De schelpen vallen in een bepaald patroon, sommige liggen open en de andere dicht. Van tevoren spreek je af welke betekenis je daaraan geeft. Het patroon wat ontstaat lees ik en leg ik uit."

Hoe worden rituelen ingezet binnen winti?

"Winti heeft voor elke levensfase ondersteunende rituelen. Als je gaat trouwen, als je zwanger wordt, als er een kind geboren wordt, als een kind volwassen wordt. Voor alle cycli van het leven hebben wij teksten en kunnen wij diensten om jou heen bouwen ter ondersteuning.

We hebben bijvoorbeeld ik-versterkende rituelen, als iemand heel erg onzeker is en het niet meer ziet zitten, om die persoon te bekrachtigen. Dan gaan we samen met jouw gemeenschap om je heen staan en vertellen we je dat we trots en blij zijn dat je tussen ons bent geboren en het leven met ons deelt. We gaan je overtuigen dat je in staat bent om gebruik te maken van alle middelen die je van de grote schepper hebt meegekregen. Als jij in alle fasen van je leven dit soort rituelen meemaakt, dan word je een mens in balans. Daarom zeg ik dat wij met winti in staat zijn alle levensvragen te beantwoorden."

Wat is winti precies?

"Winti is de levensbeschouwing van een grote groep Afrikaans-Surinaamse mensen die ontwikkeld is gedurende de periode van de slavernij in Suriname. Het is opgebouwd uit de ideeën over God en de schepping die de Afrikaanse voorouders hebben meegenomen. De scheppende God, Anana Keduaman Keduapon, heeft verschillende winti geschapen om ons bij te staan en te beschermen in het leven, dat zijn bovennatuurlijke wezens van lucht, aarde, water en het bos. Ook de voorouders spelen een belangrijke rol, zij maken deel van ons uit en we kunnen met hen in gesprek wanneer we hulp nodig hebben. Daarna volgen moeder aarde en de levende mensen, die zijn haast één. Daarom is het onze plicht om de natuur goed te houden, voor de aarde te zorgen en om goed voor jezelf te zorgen."

Hoe is winti ontstaan?

"Winti is 100% in Suriname ontwikkeld in tijden van onderdrukking, zware arbeid en ontmenselijking. De voorouders mochten zichzelf niet zijn, hun godsdienst niet belijden. Toen ze op de boot werden gezet naar de zogenaamde nieuwe wereld, konden ze niks meenemen, maar in hun hoofd en in hun hart hadden ze ideeën over God en het leven op aarde. Die ideeën waren afkomstig uit verschillende gebieden zoals Congo, Angola en Ghana en vormen samen de spirituele bouwstenen van winti."

Was er ruimte voor winti naast de Nederlandse geloofsbeelden?

“Nederland heeft in 1776 als kolonisator winti in het wetboek van strafrecht gezet en pas in 1971 is het er uitgegaan. De onderdrukking die winti heeft meegemaakt, komt door het koloniaal bewind.”

Is winti dan alleen voor Surinaamse en West-Afrikaanse mensen?

“Winti als levensbeschouwing is open voor iedereen en maakt geen onderscheid naar afkomst, seksualiteit of status. Winti kent geen status, winti kent de mens die op zoek is naar eenheid met zichzelf, anderen en de natuur. De mens die verbondenheid zoekt en respect heeft voor alles wat leeft, is welkom in winti.”

Hoe wordt winti ontvangen? Welke rol spelen de jongeren daarbij?

“Toen ik in 1989 in Nederland kwam, heb ik het mij ten doel gesteld om winti te rehabiliteren. Een deel van deze missie is geslaagd. Ik doe al 23 jaar het plengoffer bij de herdenking van de afschaffing van de slavernij in het Oosterpark op 1 juli. Ik word bij verschillende instanties uitgenodigd om winti-lezingen te geven en te praten over de slavernijgeschiedenis en de doorwerking ervan. Dat het ons lukt om winti zo duidelijk voor het voetlicht te brengen, heeft ook te maken met onze eigen bevrijdingsstrijd en de overtuiging dat winti een volledige en inclusieve levensbeschouwing is. 

Europa is een geïndividualiseerde samenleving. Vanuit winti mag je individueel zijn, maar de eis is wel dat je voor anderen zorgt, deelt wat je hebt en respect hebt voor alle andere levensvormen. Dat is een nieuwe opening voor jonge mensen, die veel meer verbinding met elkaar hebben dan de oudere generatie. De jongere mensen zoeken elkaar ideologisch, spiritueel, sociaal en educatief op. 

Wij, de aanhangers en uitdragers van winti, spelen daar ook op in. Ik maak zelf ook verbinding met muziek, beeldende kunst, spoken word en dans. Wij combineren kunst en spiritualiteit. Dat zien de jonge mensen.”

Wat zou u aan die jongeren willen meegeven?

“Wees dankbaar dat je bestaat en omarm jezelf, want je bent het waard om er te zijn zoals je geschapen bent.”

Interviews elke twee weken bezorgd in je inbox?
abonneer je op onze nieuwsbrief