In tegenstelling tot wat je denkt, gaat het fantastisch met de wereld

"Pessimisten hebben feitelijk beschouwd ongelijk. Het gaat op tal van terreinen heel prima met de wereld. Bovendien hebben we een morele plicht om positief te zijn, om te voorkomen dat het pessimisme een self-fulfilling prophecy wordt."

• deel dit
• tweet dit

Afgelopen vrijdag bezocht ik het toneelstuk Palm Springs in het Nieuwe de la Mar-theater in Amsterdam. Het stuk gaat over een Republikeinse familie met twee kinderen die zich elk op een eigen manier afzetten tegen hun ouders. De zoon wordt een extremist, de dochter vertrekt naar de oostkust en zegt: "Jullie hebben de angst, wij hebben de ideeën."

De pessimisten en angstigen hebben wanneer je het feitelijk beschouwd ongelijk. De condition humaine is op tal van punten sterk verbeterd, aldus de Zweed Johan Norberg. Zijn boek Progress (met knalgele smileys zoals op de vrolijke posters van het Oud Hollandsch Acid Feest uit de jaren negentig) geeft een waslijst aan redenen. Armoede nam de laatste halve eeuw meer af dan in de 500 jaar daarvoor. Meer mensen hebben toegang tot veilig drinkwater. Geweld in de samenleving neemt af. En zo gaat Norberg nog even door.

Om te zorgen dat het positieve zusje gelijk krijgt, moeten we optimisme wat mij betreft opvatten als een morele plicht. Wetenschapsfilosoof Karl Popper schreef het in 'All Life is Problem Solving' zo: "We hebben een morele plicht om in plaats van iets slechts te voorspellen, de dingen te steunen die zouden kunnen leiden tot een betere toekomst." De Duitse filosoof Peter Sloterdijk deed bij het verschijnen van zijn boek 'Je moet je leven veranderen' de oproep "to escape from escapism".

Pareer dus op de eerstvolgende verjaardag het pessimistische, bange verhaal van een oom of tante met optimisme en een uitgesproken geloof in een zonnige toekomst. Je hebt bovendien zowel moreel als feitelijk nog gelijk ook.