Meer brainwash: Over De denkers Radio Televisie Festival
Human Brainwash Podium voor verrassende ideeën
Menu
  • Trending
  • #Natuur & Milieu
  • #Liefde & Seks
  • #Kunst & Cultuur
  • #Filosofie
  • #racisme
  • #talks
Spring naar zoekresultaten
Toon filters
Categorie
Type
  • #Trending
  • #Natuur & Milieu
  • #Liefde & Seks
  • #Kunst & Cultuur
  • #Filosofie
  • #racisme
  • #talks
  • Meer brainwash
  • Over
  • De denkers
  • Radio
  • Televisie
  • Festival

Log in

Log in voor de meest verrassende ideeën voor hedendaagse vraagstukken.

doorgaan met facebook of
#psychologie

Zo komen we onze collectieve angst te boven

Joanna Wojtkowiak — 3 jaar geleden
  • deel
  • tweet
  • app
  • link

"Angst voor ‘de ander’ of andere culturen, angst voor risico’s of voor een terroristische aanslag leiden tot geforceerde pogingen van controle."
  • deel dit
  • tweet dit

Angst is een universeel menselijke emotie en van alle tijden en culturen. In onze tijd lijken angst en onzekerheid echter toe te nemen. Sociologen zoals Frank Furedi en Zymunt Bauman nemen al langer een groeiende collectieve angst waar. Deze angst lijkt vooral gericht te zijn op dingen waar wij weinig invloed op hebben. Angst voor 'de ander' of andere culturen, angst voor risico's of voor een terroristische aanslag leiden tot geforceerde pogingen van controle. Het streven naar controle lijkt ons ironisch genoeg weer angstiger te maken.

Als we over angst spreken, gebruiken we vaak de paradoxale omschrijving 'irrationele angsten'. Als we emoties irrationeel noemen, suggereren we dat ze op een of andere manier gerationaliseerd kunnen of moeten worden. Maar emoties geven juist het signaal af dat iets van belang is dat om aandacht vraagt, en zouden dus gehoord moeten worden.

Waar emoties een directe, fysieke reactie op een gebeurtenis zijn, zijn gevoelens het besef van die emotionele reactie. De manier waarop mensen emoties en gevoelens uiten, loopt uiteen: van zwijgen en naar binnen 'vreten', tot ongefilterde reacties met veel uitroeptekens op sociale media. De manier waarop wij met angsten omgaan, wordt bepaald door onze persoonlijkheid, wat wij van jongs af aan hebben geleerd, en de specifieke context. De vraag is hoe we het beste om kunnen gaan met onze angsten.

Tekst loopt door onder de foto.

1508238916.jpg

Foto: Cristian Newman

Traumatische ervaringen, bijvoorbeeld, worden in het lichaam opgeslagen. Wanneer je bepaalde stimuli waarneemt die herinneringen aan het trauma oproepen, schiet het lichaam terug in dezelfde schrikreactie als tijdens de traumatische gebeurtenis. Lichamelijke confrontatie en therapie, zoals terugkeren naar de plek van het trauma, zijn manieren om het lichaam langzaam te herprogrammeren. In ons lichaam zit dus de kracht, maar ook de kwetsbaarheid om met angsten om te gaan.

Een manier om de angst aan te gaan na een collectief trauma, is samen te komen en de straat op de gaan, zoals zichtbaar in diverse steden na terroristische aanslagen. Zo'n demonstratie met bijbehorende symbolen is geritualiseerd gedrag dat vormgeeft aan de angst. Ondanks onze onmacht zijn we toch in staat om iets te doen. Het gedrag verandert niets aan de bodemloze diepte van het verlies, maar mensen hebben wel invloed op de boodschap en reactie die zij daarop willen uitdragen. Rituelen zijn een esthetische, symbolische vertaling van de werkelijkheid. Angst kan hierdoor getransformeerd worden tot iets anders.

Ritueel handelen, zoals samen de straat op gaan, een bloem neerleggen of kaarsje branden, geven de mogelijkheid om een veilige ruimte van handelen te creëren. In tijden waarin het gevoel van veiligheid opzettelijk wordt ondermijnd door wat terrorismedeskundige Beatrice de Graaf het theater van angst noemt, is zo'n ogenschijnlijk zachte aanpak een krachtige tegenbeweging. Angst wordt omgezet in een gevoel van medeleven, saamhorigheid en zelfs dankbaarheid.

Angst is een maar al te menselijke emotie, die geen van ons vreemd is. Pogingen om angst volledig uit onze levens te verbannen, zijn futiel. Dát het er is, is een gegeven. Wat we er vervolgens mee doen, is wat telt.

Nu je er toch bent…

…hebben we een verzoek. Steeds meer mensen lezen de artikelen op brainwash.nl, zijn geabonneerd op onze nieuwsbrief en podcast, kijken en luisteren naar onze programma’s op radio en televisie. Brainwash behandelt de grote vragen van nu. Om dat te kunnen blijven doen, hebben we jouw steun nodig.

We leven in een tijd van extremen. Een tijd waarin media vooral oog hebben voor tegenstellingen en conflict, terwijl de werkelijkheid vaak veel genuanceerder is. Brainwash helpt je om je kaders zelf in te kleuren. We geven geen pasklare antwoorden, maar onverwachte inzichten en vooral veel stof tot nadenken.

Brainwash is onderdeel van omroep Human. Zonder Human, geen brainwash.nl, geen nieuwsbrief, geen podcast, geen… Nou ja, je krijgt het idee. Word dus nu vriend van Human, dat kan al vanaf 7,50 euro per jaar − het duurt maar een paar minuten. Dankjewel!

Ja, ik word vriend van Human
avatar
Joanna Wojtkowiak

Cultureel Psycholoog

  • deel
  • tweet
  • app
  • link

Like ons op facebook voor de meest verrassende artikelen

Optimisme en hoop: zo vergroot je jouw psychologisch kapitaal

Wat beter werkt is om jezelf te ontwikkelen zodat je in bredere zin beter met stress en uitdaging…

Andrew Solomon had een zware depressie. Dit zijn 5 dingen die hij leerde

Ik had geen last van depressie - tot het moment dat ik zo ongeveer al mijn problemen leek te hebb…

Stay connected! Het beste van brainwash.nl wekelijks in je mailbox. Meld je aan voor de nieuwsbrief.