No peace, no pussy: waarom een seksstaking niet werkt

"Vrouwen oproepen tot een seksstaking is een onfeministische daad, omdat zij de vrouwenzaak op achterstand zet in plaats van helpt."

• deel dit
• tweet dit

Heterovrouwen beschikken over een enorm machtsmiddel ten aanzien van heteromannen. Die mannen willen namelijk altijd seks. Seks van vrouwen. Als de vrouw gaat staken en ze hem die seks onthoudt, zou de vrouw altijd haar zin kunnen krijgen.

Het is een logica die ik als pubermeisje geleerd moet hebben, ik gok uit een tijdschrift als de Cosmo, of van vriendinnen. Deze redenatie zit ingebakken in onze cultuur. Ze vormt het plot van een Griekse komedie van Aristophanes, waarin hoofdpersoon en titelfiguur Lysistrata een listige oplossing verzint om het einde van de Peloponnesische Oorlog te bespoedigen.

Ze overtuigt de vrouwen van de rivaliserende mannen van verschillende stadsstaten om hun seksuele privileges in te trekken. Een seksstaking dus, en het werkt! Na enige verwikkelingen komt het tot een vredesakkoord. Lysistrata kent verschillende adaptaties, waaronder een musicalversie van Spike Lee, Chi-Raq, uit 2015.

Het is ook in real life menigmaal geprobeerd. Op een wikipediapagina wordt een aantal historische voorbeelden opgesomd. Zo lukte het Colombiaanse vrouwen verenigd in een 'gekruiste benen-beweging' schijnbaar om hun regering te dwingen wegen aan te leggen. Een ander vaak aangehaald voorbeeld is een boycot door vrouwen in Liberia tijdens de burgeroorlog.

Tekst loopt door onder de video.

Trailer van Chi-Raq (2015), regie Spike Lee.

Het is echter discutabel of deze stakingen ook daadwerkelijk effect hebben gehad. De Liberiaanse initiatiefnemer Leymah Gbowee zei daar later over dat vooral de media-aandacht rond een oproep tot boycot druk uitoefent. Ook de Vlaamse sociaaldemocraat Marleen Temmerman moet dat gedacht hebben toen zij in 2011 opriep tot een seksstaking toen Belgische politici maar geen coalitie konden vormen.

De wikipediapagina over historische seksstakingen is menigmaal overgeschreven (zie hier of hier). Hoewel er los van deze collectieve acties door de geschiedenis heen miljoenen individuele vrouwen moeten zijn geweest die met deze tactiek hebben gepoogd hun zin te krijgen, is er geen overtuigend bewijs dat het werkt. Een laatste machtsmiddel is het ook niet: de andere partij kan overgaan tot juridische of fysieke dwang – vergeet niet dat ook in Nederland verkrachting binnen het huwelijk pas in 1991 werd verboden.

Recent stelde zangeres Janelle Monáe in een interview met Marie Claire: 'Until every man is fighting for our rights, we should consider stopping having sex.' Monáe heeft het mis. Vrouwen oproepen tot een seksstaking is een onfeministische daad, omdat zij de vrouwenzaak op achterstand zet in plaats van helpt.

Achter het idee van een seksstaking zitten de schadelijke stereotypes dat mannen altijd seks willen en dat vrouwen de beheerders van de zeden zijn. Die stereotypes zijn onjuist: mannen en vrouwen zijn seksueel vooral hetzelfde – zie wat ik daar eerder over schreef. Ze zijn vooral ook schadelijk. Zulk verschildenken wordt gebruikt als legitimatie voor sekse-ongelijkheid: we zijn gewoon anders en daarom is het niet erg dat vrouwen de laaggewaardeerde taken doen. Met een seksstaking werk je mee aan je eigen onderdrukking, terwijl je niet alleen je partner seksueel genot weigert, maar ook jezelf van plezier berooft.